નવી દિલ્હીઃ ભારતના રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુ આજે ઝારખંડના ધનબાદ ખાતે ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજી (ઇન્ડિયન સ્કૂલ ઓફ માઇન્સ) ધનબાદના 45મા દીક્ષાંત સમારોહમાં ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. આ પ્રસંગે બોલતા રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે IIT (ISM) ધનબાદ પાસે લગભગ 100 વર્ષનો ભવ્ય વારસો છે. તેની સ્થાપના ખાણકામ અને ભૂસ્તરશાસ્ત્રના ક્ષેત્રમાં પ્રશિક્ષિત નિષ્ણાતો ઉત્પન્ન કરવા માટે કરવામાં આવી હતી. સમય જતાં, તેણે તેની શૈક્ષણિક ક્ષિતિજોને વિસ્તૃત કરી છે અને હવે તે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ અને સંશોધનનું અગ્રણી કેન્દ્ર બની ગયું છે. આ સંસ્થાએ ટેકનોલોજીકલ વિકાસ અને નવીનતામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. તેમને એ જાણીને આનંદ થયો કે IIT ધનબાદે એક એવી ઇકોસિસ્ટમ વિકસાવી છે, જ્યાં શિક્ષણ અને નવીનતાના ઉદ્દેશ્યો લોકોની જરૂરિયાતો અને નાગરિકોની આકાંક્ષાઓ સાથે સુસંગત છે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે દેશના સર્વાંગી વિકાસમાં IIT-ISM ની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા છે. ઉત્તમ ઇજનેરો અને સંશોધકો તૈયાર કરવા ઉપરાંત, આ સંસ્થાએ દયાળુ, સંવેદનશીલ અને હેતુપૂર્ણ વ્યાવસાયિકો પણ બનાવવાના છે. IIT-ISM જેવી સંસ્થાઓની પ્રતિબદ્ધતા દ્વારા આપણા દેશનું ભવિષ્ય આકાર લઈ રહ્યું છે, જે અત્યાધુનિક સંશોધન અને નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે અને તેજસ્વી યુવા દિમાગને માર્ગદર્શન આપી રહી છે. રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે દેશ અને વિશ્વ ઘણા જટિલ અને ઝડપથી બદલાતા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યા છે, જેમાં આબોહવા પરિવર્તન અને સંસાધનોના અભાવથી લઈને ડિજિટલ વિક્ષેપ અને સામાજિક અસમાનતાનો સમાવેશ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, IIT-ISM જેવી સંસ્થાનું માર્ગદર્શન વધુ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે IIT-ISM ને નવા અને ટકાઉ ઉકેલો શોધવામાં અગ્રણી ભૂમિકા ભજવવા આગ્રહ કર્યો હતો.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે ભારતની સૌથી મોટી તાકાત તેના વિશાળ માનવ સંસાધનો છે. ટેકનિકલ શિક્ષણની વધતી જતી પહોંચ અને ડિજિટલ કૌશલ્યનો ફેલાવો ભારતને ટેકનોલોજીકલ સુપરપાવર બનવા તરફ દોરી રહ્યો છે. ભારતની શિક્ષણ પ્રણાલીને વધુ વ્યવહારુ, નવીનતા-કેન્દ્રિત અને ઉદ્યોગ-મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવાથી દેશના યુવાનોની પ્રતિભાને યોગ્ય દિશા મળશે અને તેમને વૈશ્વિક સ્તરે આગળ વધવાની તક મળશે. રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધા કરવા માટે સંશોધન અને વિકાસ અને સ્ટાર્ટ-અપ્સને પ્રોત્સાહન આપવાની સાથે પેટન્ટ સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂર છે. વિદ્યાર્થીઓમાં સર્વાંગી વિચારસરણી વિકસાવવા અને જટિલ સમસ્યાઓના સર્જનાત્મક ઉકેલો શોધવા માટે, શિક્ષણમાં આંતરશાખાકીય અભિગમ અપનાવવો પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
રાષ્ટ્રપતિએ વિદ્યાર્થીઓને સલાહ આપી કે તેઓ તેમના જ્ઞાનને વ્યક્તિગત પ્રગતિ સુધી મર્યાદિત ન રાખે, પરંતુ તેને જાહેર હિત માટેનું વાહન બનાવે. રાષ્ટ્રપતિએ તેમને તેમના જ્ઞાનનો ઉપયોગ એક મજબૂત અને વધુ ન્યાયી ભારત બનાવવા માટે કરવા વિનંતી કરી – જ્યાં આગળ વધવાની તકો બધા માટે ઉપલબ્ધ હોય. તેમણે કહ્યું કે તેઓ તેમના જ્ઞાનનો ઉપયોગ ગ્રીન ઇન્ડિયા બનાવવા માટે કરે – જ્યાં વિકાસ પ્રકૃતિની કિંમતે નહીં, પરંતુ તેની સાથે સુમેળમાં થાય. તેમણે કહ્યું કે ભવિષ્યમાં તેઓ જે પણ કરે છે, તે તેમની બુદ્ધિ સાથે તેમની સહાનુભૂતિ, શ્રેષ્ઠતા અને નીતિશાસ્ત્રને પ્રતિબિંબિત કરે છે. કરુણા દ્વારા સંચાલિત નવીનતા, ફક્ત નવીનતા જ નહીં, પણ વિશ્વને વધુ સારું બનાવે છે.
