નવી દિલ્હીઃ શિકાગો યુનિવર્સિટીના રાજકીય વિજ્ઞાનના પ્રોફેસર અને અગ્રણી આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોના નિષ્ણાત જોન મિયરશેઇમરે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની ભારત નીતિને ‘મોટી ભૂલ’ ગણાવી છે. ‘ડેનિયલ ડેવિસ ડીપ ડાઇવ’ પોડકાસ્ટમાં તેમણે કહ્યું કે રશિયાથી તેલ આયાત માટે ભારત પર ગૌણ ટેરિફ લાદવો એ માત્ર બિનઅસરકારક નથી, પરંતુ તે ભારત સાથે અમેરિકાના ‘શાનદાર’ સંબંધોને ‘ઝેરી’ પણ બનાવી રહ્યું છે. મિયરશેઇમરે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે “આ અમારા તરફથી એક મોટી ભૂલ છે. વિશ્વાસ કરવો મુશ્કેલ છે, પરંતુ અહીં શું થઈ રહ્યું છે? આ ગૌણ ટેરિફ ભારત સાથે કામ કરશે નહીં. ભારતે સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે તેઓ રશિયાથી તેલ આયાત કરવાનું બંધ કરશે નહીં. ભારતીયો ઝૂકવાના નથી.” ભારત-અમેરિકાના સંબંધો ‘ઝેરી’ બન્યા
તેમણે એમ પણ કહ્યું, “જ્યારે ટ્રમ્પ ગયા જાન્યુઆરીમાં વ્હાઇટ હાઉસ આવ્યા હતા, ત્યારે અમેરિકા અને ભારત વચ્ચેના સંબંધો ખરેખર ખૂબ સારા હતા, અને ચીનને નિયંત્રિત કરવા માટે, જે આપણી વિદેશ નીતિનું મુખ્ય મિશન છે, ભારત સાથે સારા સંબંધો રાખવા જરૂરી છે. પરંતુ, ત્યારથી અને હવે આ ગૌણ પ્રતિબંધો સાથે જે બન્યું છે તે એ છે કે આપણે ભારત સાથેના સંબંધોને ‘ઝેરી’ કરી દીધા છે.” તેમણે એક જર્મન અખબારના અહેવાલને ટાંકીને દાવો કર્યો હતો કે ટ્રમ્પે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો ચાર વખત સંપર્ક કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ મોદીએ વાત કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. મિયરશેઇમરે કહ્યું, “ભારતીઓ અમારાથી ખૂબ ગુસ્સે છે. ભારત હવે ચીન અને રશિયાની નજીક જઈ રહ્યું છે, જે યુએસ વિદેશ નીતિ માટે હાનિકારક છે.”
મિયરશેઇમરે વ્હાઇટ હાઉસના વરિષ્ઠ સલાહકાર પીટર નાવારોની વ્યૂહરચનાની પણ ટીકા કરી, જેને તેમણે ‘સુખદ અંત’ વિનાની નિષ્ફળ નીતિ ગણાવી. તેમણે પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો, “શું તેઓ વિચારે છે કે ભારત દબાણ હેઠળ ઝૂકશે? ભારતનું અત્યાર સુધીનું વલણ આ દલીલને સંપૂર્ણપણે ખોટી સાબિત કરે છે.” તેમણે એ પણ ભાર મૂક્યો કે ચીનને નિયંત્રિત કરવાની યુએસ વિદેશ નીતિ માટે ભારત સાથે સારા સંબંધો મહત્વપૂર્ણ છે, પરંતુ ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની નીતિઓએ આ સંબંધોને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડ્યું છે.
