મહારાષ્ટ્રઃ ગણપતિની મોટી મૂર્તિઓનું દરિયામાં અને નાની મૂર્તિઓનું તળાવમાં વિસર્જન કરાશે
મુંબઈઃ મહારાષ્ટ્ર સરકારે બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં એક સોગંદનામું રજૂ કર્યું છે જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચોક્કસ ઊંચાઈની ઘરેલુ ગણેશ મૂર્તિઓનું કૃત્રિમ તળાવોમાં વિસર્જન કરવામાં આવશે. સરકારે કહ્યું છે કે પરંપરા અને પર્યાવરણીય જવાબદારીને સંતુલિત કરવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું ભરીને આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, જાહેર ગણેશોત્સવ મંડળોની મોટી મૂર્તિઓનું દરિયામાં પરંપરાગત રીતે વિસર્જન કરવામાં આવશે અને તમામ જરૂરી પર્યાવરણીય સાવચેતીઓ રાખવામાં આવશે. આ પગલું મોટી ગણેશ મૂર્તિઓનું દરિયામાં વિસર્જન કરવાનો માર્ગ મોકળો કરશે.
પીઓપી (પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસ) પર પ્રતિબંધ લાખો શિલ્પકારોની આજીવિકાને ગંભીર રીતે ખતરો આપી રહ્યો છે અને એક મુખ્ય પરંપરાગત ઉદ્યોગની અર્થવ્યવસ્થા જોખમમાં મુકાઈ ગઈ છે. આ મુદ્દે, મહારાષ્ટ્રના સાંસ્કૃતિક બાબતોના મંત્રી એડવોકેટ આશિષ શેલારે રાજીવ ગાંધી વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી આયોગને ઊંડાણપૂર્વક અભ્યાસ કરવા વિનંતી કરી હતી. પીઓપી તેલના ઉપયોગ અને તેની પર્યાવરણીય અસરની તપાસ કરવા માટે પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિક ડૉ. અનિલ કાકોડકરના નેતૃત્વ હેઠળ એક પેનલની રચના કરવામાં આવી હતી અને સરકારને મુખ્ય ભલામણો સુપરત કરવામાં આવી હતી. કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રાલયે કોર્ટમાં આ અહેવાલ રજૂ કર્યા પછી, પીઓપી પરનો પ્રતિબંધ હટાવી લેવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ કોર્ટે રાજ્ય સરકારને મોટી ગણેશ મૂર્તિઓના વિસર્જન અંગે પોતાનો વલણ સ્પષ્ટ કરવા નિર્દેશ આપ્યો હતો.
મહારાષ્ટ્ર સંસ્કૃતિ મંત્રાલયના સત્તાવાર નિવેદન અનુસાર, સરકારે બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં સોગંદનામું દાખલ કર્યું છે કે તે બધી ઘરેલુ ગણપતિ મૂર્તિઓનું વિસર્જન ફક્ત કૃત્રિમ તળાવોમાં જ કરવાની મંજૂરી આપશે. સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, ગણેશોત્સવ મંડળોની મોટી મૂર્તિઓનું વિસર્જન તેમની 100 વર્ષથી વધુ જૂની પરંપરા અનુસાર સમુદ્રમાં કરવામાં આવશે.
સોગંદનામા અનુસાર, રાજ્ય સરકારે પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસ (પીઓપી) મૂર્તિઓના દરિયામાં વિસર્જનથી થતા પ્રદૂષણને ઘટાડવા માટે અનેક ઉપચારાત્મક પગલાં લેવાનો પણ પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. હાઈકોર્ટમાં દાખલ કરાયેલા સોગંદનામામાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે આ નિર્ણય વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિક અનિલ કાકોડકરની આગેવાની હેઠળની સમિતિની ભલામણ બાદ લેવામાં આવ્યો છે. પ્રકાશન અનુસાર, આ કેસની સુનાવણી આવતીકાલે બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં થશે.
