નવી દિલ્હીઃ નેપાળમાં ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુટ્યુબ સહિત અનેક સોશિયલ મીડિયા સાઇટ્સ પર પ્રતિબંધ બાદ સોમવારે હજારો જનરેશન જી (18 થી 30 વર્ષ) યુવાનો રાજધાની કાઠમંડુની શેરીઓમાં ઉતર્યા હતા. પ્રતિબંધના વિરોધમાં, યુવાનોએ નવા બાનેશ્વર સ્થિત સંસદ ભવન સંકુલમાં પ્રવેશવાનો પ્રયાસ કર્યો. વિરોધીઓએ બેરિકેડ્સને નુકસાન પહોંચાડવાનો અને આગ લગાડવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો, ત્યારબાદ સુરક્ષા દળોએ પાણીના તોપનો ઉપયોગ કર્યો. પોલીસે વિરોધીઓને કાબૂમાં લેવા માટે ટીયર ગેસના શેલ છોડ્યા. કેટલાક વિરોધીઓ ઘાયલ થયા હોવાના અહેવાલ છે. પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને, કાઠમંડુ જિલ્લા વહીવટીતંત્રે નવા બાનેશ્વર અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં બપોરે 12.30 વાગ્યાથી રાત્રે 10 વાગ્યા સુધી કર્ફ્યુ લાદ્યો.
નેપાળ સરકાર કહે છે કે સોશિયલ મીડિયા સાઇટ્સ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે કારણ કે તે ‘નોંધાયેલ’ નથી, જ્યારે વિરોધ કરી રહેલા યુવાનો કહે છે કે દેશમાં ભ્રષ્ટાચાર અને બેરોજગારી છે અને તેના પર પ્રશ્નો ઉભા કરવાને કારણે પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો છે. આ હિંસક આંદોલન પછી, પીએમ કેપી ઓલીએ કહ્યું, “મેં એક સુનિયોજિત ‘જેન જી બળવા’ વિશે સાંભળ્યું છે. અમે સોશિયલ મીડિયાની વિરુદ્ધ નથી. અમે અરાજકતા, ઘમંડ અને આપણા દેશને નીચું દર્શાવવાની વિરુદ્ધ છીએ. જે સ્વીકારી શકાતું નથી તે છે જે નેપાળમાં વ્યવસાય કરે છે, પૈસા કમાય છે અને છતાં કાયદાનું પાલન કરતા નથી.”
નેપાળના પીએમઓ અનુસાર, પીએમ કેપી ઓલીએ કહ્યું કે કાયદા અને બંધારણનો અનાદર કરવો અને રાષ્ટ્રીય ગૌરવ, સ્વતંત્રતા અને સાર્વભૌમત્વનો અનાદર કરવો તે કેવી રીતે સ્વીકારી શકાય? વડાપ્રધાનએ કહ્યું કે એક વર્ષ સુધી અમે સોશિયલ નેટવર્ક સાઇટ્સને કાયદા હેઠળ નોંધણી કરાવવા, કર ચૂકવવા અને જવાબદાર બનવા કહ્યું. તેઓએ જવાબ આપ્યો, ‘અમને તમારા બંધારણની ખબર નથી.’ પછી બુદ્ધિજીવીઓ ફરિયાદ કરે છે કે ચાર નોકરીઓ ગુમાવી દીધી, પરંતુ શું ચાર નોકરીઓ રાષ્ટ્રીય આત્મસન્માન કરતાં મોટી છે? કદાચ ચાર નોકરીઓ ચાર દિવસ માટે ગઈ છે, પરંતુ નવી નોકરીઓ આવશે. તેઓ એકસાથે ઓપરેટર, મેનેજર અને ગ્રાહક ન હોઈ શકે.”
કેપી ઓલીએ શાસક નેપાળ કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી (યુનિફાઇડ માર્ક્સિસ્ટ-લેનિનિસ્ટ) સંમેલનના છેલ્લા દિવસે પાર્ટીના પ્રતિનિધિઓને સંબોધિત કર્યા. ઓલીએ કહ્યું કે પાર્ટી હંમેશા વિસંગતતાઓ અને ઘમંડનો વિરોધ કરશે અને રાષ્ટ્રને નબળું પાડતી કોઈપણ ક્રિયાને ક્યારેય સ્વીકારશે નહીં. ‘ધ કાઠમંડુ પોસ્ટ’ના અહેવાલ મુજબ, 25 ઓગસ્ટના રોજ, નેપાળ કેબિનેટે નિર્ણય લીધો હતો કે બધા સોશિયલ મીડિયા ઓપરેટરોએ સોશિયલ મીડિયાના ઉપયોગના નિયમન પરના નિર્દેશ, 2023 હેઠળ સાત દિવસની અંદર નોંધણી કરાવવી પડશે અને આ સમયમર્યાદા 3 સપ્ટેમ્બરના રોજ સમાપ્ત થઈ ગઈ હતી. 4 સપ્ટેમ્બરના રોજ, નેપાળ સરકારે બધા બિન-નોંધાયેલ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મને બ્લોક કરી દીધા. નેપાળ ટેલિકોમ્યુનિકેશન ઓથોરિટી (NTA) એ ફેસબુક, મેસેન્જર, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યુબ, વોટ્સએપ, X, લિંક્ડઇન, સ્નેપચેટ, રેડિટ, ડિસ્કોર્ડ, પિન્ટરેસ્ટ, સિગ્નલ, થ્રેડ્સ, વીચેટ, ક્વોરા, ટમ્બલર, ક્લબહાઉસ, માસ્ટોડોન, રમ્બલ, VK, લાઇન, IMO, ઝાલો, સોલ અને હેમરો પેટ્રો સહિત 26 પ્લેટફોર્મના નામ શેર કર્યા.
