નવી દિલ્હીઃ વૈશ્વિક બ્રોકરેજ ફર્મ બર્નસ્ટેઇન દ્વારા ગુરુવારે બહાર પાડવામાં આવેલા એક અહેવાલ મુજબ, સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલા ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) દરોમાં મોટા ફેરફારોની જાહેર નાણાંકીય બાબતો પર નજીવી અસર પડી શકે છે કારણ કે કેન્દ્ર સરકાર પર ફક્ત 18,000 કરોડ રૂપિયાનો નાણાકીય બોજ પડવાનો અંદાજ છે.અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે નાણાકીય વર્ષ 26 માટે આ ભારતના અંદાજિત GDP ના માત્ર 0.05 ટકા છે. દૈનિક ઉપયોગની FMCG વસ્તુઓથી લઈને કાર, ઘરગથ્થુ વસ્તુઓ અને વીમા સુધી, મોટાભાગની પ્રોડક્ટ્સ 22 સપ્ટેમ્બરથી સસ્તી થવાની તૈયારીમાં છે. વિશ્લેષકો માને છે કે આ પગલાં માંગને વેગ આપશે, કર પાલનમાં સુધારો કરશે અને વપરાશ-આધારિત વૃદ્ધિને મજબૂત બનાવશે.
બર્નસ્ટેઇનની નવીનતમ ભારત વ્યૂહરચના નોંધ દર્શાવે છે કે આ સુધારાઓ ટૂંકા ગાળાના મહેસૂલ નુકસાન તરફ દોરી જશે, પરંતુ અર્થતંત્ર પર એકંદર અસર મર્યાદિત રહેશે. બ્રોકરેજનો અંદાજ છે કે 12 ટકાના સ્લેબને 5 ટકા કરવાથી 79,600 કરોડનું મહેસૂલ નુકસાન થશે અને 28 ટકાના સ્લેબને દૂર કરવાથી 1.12 લાખ કરોડ રૂપિયાનું વધારાનું નુકસાન થશે. આ નુકસાનને 12 ટકાના સ્લેબથી 18 ટકાના સ્લેબમાં શિફ્ટ કરવાથી 700 કરોડ રૂપિયા અને કેટલીક વસ્તુઓને 28 ટકાથી 40 ટકામાં શિફ્ટ કરવાથી 15,000 કરોડ રૂપિયાના ફાયદા દ્વારા આંશિક રીતે સરભર કરવામાં આવશે. કેન્દ્રનો હિસ્સો આશરે 74000 કરોડ રૂપિયા છે. બર્નસ્ટેઇન પણ મહેસૂલ ખાધને સંતુલિત કરવા માટે મૂડી ખર્ચમાં 5 ટકાનો ઘટાડો કરવાનો અંદાજ ધરાવે છે, જે 56,000 કરોડ રૂપિયા છે.
દરમિયાન, HSBC એ બીજા અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 24 ના વપરાશ આધારના આધારે કર કાપથી કુલ આવકનું નુકસાન લગભગ 10.8 બિલિયન ડોલર હોઈ શકે છે. વળતર સેસમાંથી નવા 40 ટકા GST સ્લેબમાં રીડાયરેક્ટ કરાયેલી આવક આ નુકસાનના લગભગ 5.2 બિલિયન ડોલરને સરભર કરી શકે છે, જેનાથી 5.6 બિલિયન ડોલર અથવા GDP ના 0.16 ટકાનો ચોખ્ખો ખાધ રહેશે. નાણાકીય વર્ષ 26 ના આધારે આને ઉમેરીને, HSBC એ અંદાજ લગાવ્યો છે કે આવકનું નુકસાન રૂ. 570 બિલિયન હશે, જે એક વર્ષમાં GDP ના માત્ર 0.16 ટકા જેટલું છે.
નાણાકીય વર્ષનો માત્ર અડધો ભાગ બાકી હોવાથી, નાણાકીય વર્ષ 26 માટે નાણાકીય અસર GDP ના લગભગ 0.1 ટકા હશે. બંને અહેવાલો સૂચવે છે કે GST સુધારાઓ સરકાર માટે કેટલાક આવક નુકસાન તરફ દોરી જશે, પરંતુ વધુ વપરાશ અને મજબૂત પાલનના લાંબા ગાળાના ફાયદા ટૂંકા ગાળાના નાણાકીય નુકસાન કરતાં વધુ હશે.
