નવી દિલ્હીઃ તાજેતરના સરકારી ડેટા મુજબ, જાન્યુઆરીમાં પહેલી વાર UPI વ્યવહારો 16.99 બિલિયનને વટાવી ગયા અને તેનું મૂલ્ય 23.48 લાખ કરોડ રૂપિયાને વટાવી ગયું, જે કોઈપણ મહિનામાં નોંધાયેલ સૌથી વધુ સંખ્યા છે. UPI ભારતના ડિજિટલ પેમેન્ટ ઇકોસિસ્ટમનો પાયો છે, જે દેશભરમાં 80 ટકા રિટેલ પેમેન્ટમાં ફાળો આપે છે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ડિજિટલ પેમેન્ટમાં જબરદસ્ત ઉછાળો જોવા મળ્યો. નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટે કુલ વ્યવહાર વોલ્યુમ ૧૩૧ અબજને વટાવી ગયું અને મૂલ્ય 200 લાખ કરોડ રૂપિયાને વટાવી ગયું.
નાણા મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, સહભાગી બેંકો અને ફિનટેક પ્લેટફોર્મના વધતા નેટવર્ક અને ઉપયોગમાં સરળતાએ UPI ને દેશભરના લાખો વપરાશકર્તાઓ માટે રીઅલ-ટાઇમ ચુકવણીનું પસંદગીનું માધ્યમ બનાવ્યું છે. જાન્યુઆરી સુધીમાં, 80 થી વધુ UPI એપ્સ (બેંક એપ્સ અને થર્ડ-પાર્ટી એપ્લિકેશન પ્રોવાઇડર્સ) અને 641 બેંકો હાલમાં UPI ઇકોસિસ્ટમ પર લાઇવ છે. નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માં (જાન્યુઆરી સુધી), કુલ UPI વોલ્યુમમાં P2M વ્યવહારોનો ફાળો 62.35 ટકા અને P2P વ્યવહારોનો ફાળો 37.65 ટકા હતો.
જાન્યુઆરી 2025 માં P2M વ્યવહારોનું યોગદાન 62.35 ટકા સુધી પહોંચ્યું, જ્યાં આ વ્યવહારોમાંથી 86 ટકા રૂ. 500 સુધીના મૂલ્યના હતા. મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે આ ઓછા મૂલ્યની ચુકવણી કરવા માટે નાગરિકોના UPI પરના વિશ્વાસને પ્રતિબિંબિત કરે છે. કેમ્બ્રિજ બિઝનેસ સ્કૂલના પ્રોફેસર કાર્લોસ મોન્ટેસના મતે, UPI અન્ય દેશોને ભારતીય અનુભવમાંથી શીખવાની તક પૂરી પાડે છે.
શુક્રવારે ભારત મંડપમ ખાતે NXT કાર્યક્રમમાં હાજરી આપવા માટે ભારતની મુલાકાતે આવેલા મોન્ટેસને UPI સિસ્ટમની કામગીરી અને સિદ્ધિઓ વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી. મોન્ટેસને UPI પર એક પ્રેઝન્ટેશન આપવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ભારતમાં તેની કામગીરી, સફળતા અને વલણો સમજાવવામાં આવ્યા હતા.
UPI વૈશ્વિક સ્તરે ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યું છે, જેના કારણે વિદેશ પ્રવાસ કરતા ભારતીયો માટે સરહદ પારના વ્યવહારો સરળ બન્યા છે. હાલમાં, UPI 7 થી વધુ દેશોમાં ઉપલબ્ધ છે, જેમાં UAE, સિંગાપોર, ભૂતાન, નેપાળ, શ્રીલંકા, ફ્રાન્સ, મોરેશિયસ જેવા મુખ્ય બજારોનો સમાવેશ થાય છે, જે ભારતીયોને આંતરરાષ્ટ્રીય ચુકવણી કરવાની મંજૂરી આપે છે.
