નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ રાજ્યમંત્રી પ્રતાપરાવ ગણપતરાવ જાધવે મુંબઈ ખાતે ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) દ્વારા આયોજિત “સસ્ટેનેબલ પેકેજિંગ ફોર ફૂડ બિઝનેસ: ઇમર્જિંગ ગ્લોબલ ટ્રેન્ડ્સ એન્ડ રેગ્યુલેટરી ફ્રેમવર્ક” પર રાષ્ટ્રીય હિસ્સેદાર પરામર્શનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.
તેમણે પોતાના સંબોધનમાં ખાદ્ય પદાર્થોના ટકાઉ પેકેજિંગના વધતા મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો. તેમણે જાહેરાત કરી કે પેકેજિંગમાં RPETના ઉપયોગ માટેની માર્ગદર્શિકા FSSAI દ્વારા તમામ હિસ્સેદારો સાથે વ્યાપક પરામર્શ પછી અને શ્રેષ્ઠ વૈશ્વિક પ્રથાઓ અનુસાર તૈયાર કરવામાં આવી છે. તેમણે એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો કે ખાદ્ય ઉત્પાદનોની સરળ ઓળખ અને ગ્રાહકોને લાભ મળે તે માટે એક લોગો વિકસાવવામાં આવ્યો છે.
સભાને સંબોધતા પ્રતાપરાવ જાધવે જણાવ્યું હતું કે “પેકેજિંગની ટકાઉ પદ્ધતિઓ તરફ વળવું એ સમયની જરૂરિયાત છે.” તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ વૈશ્વિક સ્તરે વધતી જતી ચિંતાનો વિષય છે, કારણ કે તે વર્ષો સુધી પર્યાવરણમાં અવિઘટિત રહે છે અને તેના હાનિકારક પરિણામો આવે છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, “આજે આપણને જે વિકલ્પોની જરૂર છે તે ટકાઉ, રિસાયકલ અને બાયોડિગ્રેડેબલ છે.”
ભારતની પ્રાચીન પરંપરાગત પદ્ધતિઓની પ્રશંસા કરતા પ્રતાપરાવ જાધવે ટકાઉપણું સુનિશ્ચિત કરવા માટે પ્રાચીન ઇકોલોજીકલ પદ્ધતિઓને આધુનિક તકનીકો સાથે જોડવાની જરૂરિયાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો અને કહ્યું હતું કે “ભારતમાં આ દિશામાં વિશ્વનું નેતૃત્વ કરવાની ક્ષમતા છે.”
તેમણે દેશના સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારીને અસર કરતા મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવા માટે રાષ્ટ્રીય હિસ્સેદારો પરામર્શના રૂપમાં એક મહત્વપૂર્ણ પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડવા બદલ આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય અને FSSAIના પ્રયાસોની પણ પ્રશંસા કરી.
રાજ્ય મંત્રીએ હિસ્સેદારો સાથે એક અનૌપચારિક ખુલ્લું પરામર્શ સત્ર પણ યોજ્યું, જેમાં તેમને તેમના પડકારો શેર કરવાની અને સુધારા અને વૃદ્ધિ માટેના ભવિષ્યના માર્ગો પર ચર્ચા કરવાની તક મળી. આ પરામર્શમાં ભારતમાં ટકાઉ ખાદ્ય પેકેજિંગના ભવિષ્ય પર ચર્ચા કરવા માટે ખાદ્ય વ્યવસાયો, પેકેજિંગ ઉદ્યોગો, રિસાયક્લિંગ સંગઠનો, નિયમનકારી સંસ્થાઓ, પર્યાવરણીય સંસ્થાઓ, ગ્રાહક જૂથો, ખેડૂત જૂથો, સરકારી વિભાગોનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા 1500થી વધુ હિસ્સેદારોને એકઠા કરવામાં આવ્યા હતા.
આ પરામર્શ રાષ્ટ્રીય સ્તરના હિસ્સેદારોની ચર્ચાઓની ચાલુ શ્રેણીનો એક ભાગ હતો જેનો ઉદ્દેશ્ય બહુ-હિસ્સેદારોની ભાગીદારીની જરૂર હોય તેવા મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર નિર્ણાયક ચર્ચાઓ કરવાનો હતો. આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલયના નેજા હેઠળ, FSSAI એ ખાદ્ય સલામતી નિયમોના નિર્માણમાં વધુ સમાવેશીતા, પારદર્શિતા અને પુરાવા-આધારિત નીતિનિર્માણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આવા રાષ્ટ્રીય હિસ્સેદારોની પરામર્શ યોજવા માટે આ મહત્વપૂર્ણ પહેલ શરૂ કરી છે. ઉદ્યોગ, શિક્ષણવિદો, ગ્રાહક જૂથો, ખેડૂત જૂથો અને નિયમનકારી સંસ્થાઓ સાથે સક્રિય રીતે જોડાઈને FSSAI તેના નિયમનકારી માળખામાં ક્ષેત્ર-વિશિષ્ટ દ્રષ્ટિકોણ અને જમીન-સ્તરની આંતરદૃષ્ટિનો સમાવેશ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે, ખાતરી કરે છે કે નીતિઓ વ્યવહારુ અને જાહેર આરોગ્ય પ્રાથમિકતાઓ સાથે સુસંગત છે.
આ પરામર્શમાં એક ટેકનિકલ સત્રનો સમાવેશ થતો હતો જેમાં FSSAIના પેકેજિંગ પરના વૈજ્ઞાનિક પેનલના અધ્યક્ષે વિગતવાર વૈજ્ઞાનિક આધાર, જોખમ મૂલ્યાંકન સિદ્ધાંતો, મજબૂત વૈજ્ઞાનિક ધોરણો ઘડતી વખતે FSSAI દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા પારદર્શક સલાહકાર અભિગમ પર રજૂઆત કરી હતી.
BISના પ્રતિનિધિઓએ ખાદ્ય પેકેજિંગ પરના વૈશ્વિક અને ભારતીય ધોરણો અને પેકેજિંગ સામગ્રી માટેના હાલના IS ધોરણોની ઝાંખી વિશે વાત કરી. કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ (CPCB) એ પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ નિયમો હેઠળ વિસ્તૃત ઉત્પાદક જવાબદારી (EPR) દ્વારા ટકાઉ પ્રથાઓ ચલાવવામાં CPCBની ભૂમિકા વિશે વાત કરી. ઉદ્યોગના પ્રતિનિધિઓએ ખાદ્ય અને પીણા ઉત્પાદનો માટે તૈયાર કરાયેલ પર્યાવરણને અનુકૂળ, હળવા અને રિસાયકલ કરી શકાય તેવા પેકેજિંગ સોલ્યુશન્સ વિકસાવવા માટે અપનાવવામાં આવતા નવીન અભિગમો, ગોળાકાર અર્થતંત્રને ટેકો આપવા માટે પ્લાસ્ટિક કચરો પુનઃપ્રાપ્તિ અને રિસાયક્લિંગનું મહત્વ અને ટકાઉ ખાદ્ય પેકેજિંગ પ્રત્યે ગ્રાહક ચિંતાઓ અને અપેક્ષાઓ રજૂ કરી.
