નવી દિલ્હીઃ ભવિષ્યના યુદ્ધના દૃશ્યોને ધ્યાનમાં રાખીને, ભારતીય સેનાએ પૂર્વ સિક્કિમના ઊંચાઈવાળા વિસ્તારમાં ‘દિવ્ય દ્રષ્ટિ’ નામની એક અદ્યતન તકનીકી કવાયત હાથ ધરી હતી. આ ‘દિવ્ય દ્રષ્ટિ’ લશ્કરી કવાયતમાં, અદ્યતન તકનીકો, કૃત્રિમ બુદ્ધિ (AI), ડ્રોન અને ‘સેન્સર-ટુ-શૂટર’ ક્ષમતાઓનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ કવાયત દરમિયાન, સેનાએ વાસ્તવિક યુદ્ધ જેવી પરિસ્થિતિઓમાં આધુનિક સિસ્ટમોની અસરકારકતાનું મૂલ્યાંકન કર્યું. ‘દિવ્ય દ્રષ્ટિ’ કવાયત ભારતીય સેનાની તકનીકી ક્ષમતા, લડાઇ કુશળતા અને વ્યૂહાત્મક તૈયારીને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જેને ભવિષ્યની યુદ્ધ વ્યૂહરચનાઓને નવી દિશા આપતું પગલું માનવામાં આવે છે.
સંરક્ષણ મંત્રાલય દ્વારા જારી કરાયેલા એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘આધુનિક યુદ્ધભૂમિમાં સફળતા ફક્ત તે લોકો માટે છે જેઓ વધુ જોઈ શકે છે, ઝડપથી સમજી શકે છે અને તાત્કાલિક કાર્ય કરી શકે છે.’ આ નિવેદન આ કવાયતના મૂળ ઉદ્દેશ્યને રેખાંકિત કરે છે. આ કવાયતની સૌથી મહત્વપૂર્ણ વિશેષતા એઆઈ-સક્ષમ સેન્સર અને અત્યાધુનિક સંચાર પ્રણાલીઓનો ઉપયોગ હતો, જેના કારણે કમાન્ડ સેન્ટરો વચ્ચે ઝડપથી અને સુરક્ષિત રીતે માહિતીનું આદાન-પ્રદાન શક્ય બન્યું. આનાથી નિર્ણય લેવાની ગતિ અને ચોકસાઈમાં નોંધપાત્ર સુધારો થયો. આનાથી ‘સેન્સર-ટુ-શૂટર’ પદ્ધતિને પણ મજબૂત બનાવવામાં આવી છે.
‘દિવ્ય દ્રષ્ટિ’ કવાયતને ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ અને ‘પરિવર્તનનો દાયકા’ જેવા મુખ્ય રાષ્ટ્રીય અભિયાનો સાથે સુસંગત ગણવામાં આવી રહી છે. આ કવાયતને ભારતીય સેનાના સ્વદેશીકરણ તરફના એક મહત્વપૂર્ણ પગલા તરીકે જોવામાં આવી રહી છે, જે તકનીકી આધુનિકીકરણને નવી દિશા આપશે. નિવેદનમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે આ કવાયત ભારતીય સેનાની તકનીકી પરિવર્તન અને આત્મનિર્ભરતા પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જે ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ના વિઝન અને સેનાના ‘પરિવર્તનનો દાયકા’ રોડમેપ સાથે સુસંગત છે.
આર્મી હેડક્વાર્ટર વતી ડેપ્યુટી ચીફ ઓફ આર્મી સ્ટાફ લેફ્ટનન્ટ જનરલ રાકેશ કપૂર દ્વારા કવાયતની ઉચ્ચ-સ્તરીય સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી. આ પ્રસંગે, ત્રિશક્તિ કોર્પ્સના જનરલ ઓફિસર કમાન્ડિંગ, લેફ્ટનન્ટ જનરલ ઝુબિન એ. મિનવાલાએ જણાવ્યું હતું કે ‘દિવ્ય દ્રષ્ટિ’ કવાયત સંપૂર્ણ સફળ રહી હતી અને તેના દ્વારા સેનાએ વાસ્તવિક યુદ્ધ જેવી પરિસ્થિતિઓમાં અત્યાધુનિક ટેકનોલોજીનું પરીક્ષણ કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે આ કવાયતમાંથી મેળવેલા અનુભવો ભારતીય સેનાની ભાવિ લશ્કરી વ્યૂહરચના, કાર્યકારી સિદ્ધાંતો અને તકનીકી નવીનતાઓના વિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે.
