નવી દિલ્હીઃ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને જાપાનના પ્રધાનમંત્રી શિગેરુ ઈશિબાએ બંને દેશો વચ્ચે વ્યૂહાત્મક, આર્થિક અને ટેકનોલોજીકલ સહયોગ વધારવા માટે એક દાયકા લાંબી વ્યાપક કાર્ય યોજનાને અંતિમ સ્વરૂપ આપ્યું છે. બંને નેતાઓએ ગઈકાલે ટોક્યોમાં તેમની શિખર મંત્રણા પછી આ જાહેરાત કરી હતી. સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં પ્રધાનમંત્રી મોદીએ કહ્યું – 15મી ભારત-જાપાન વાર્ષિક શિખર મંત્રણા દરમિયાન, તેમણે અને પ્રધાનમંત્રી ઈશિબાએ દ્વિપક્ષીય સંબંધોના તમામ પાસાઓની સમીક્ષા કરી અને ખાસ વ્યૂહાત્મક અને વૈશ્વિક ભાગીદારીને મજબૂત બનાવવા સંમત થયા. શિખર મંત્રણા પછી સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદમાં પ્રધાનમંત્રી મોદીએ કહ્યું કે આગામી દાયકા માટે કાર્ય યોજના રોકાણ, નવીનતા, પર્યાવરણ, ટેકનોલોજી, આરોગ્ય, લોકો-થી-લોકોનો સંપર્ક અને અત્યાધુનિક ભાગીદારીના ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. પીએમ મોદીએ કહ્યું કે બંને દેશોએ આગામી 10 વર્ષમાં જાપાન તરફથી ભારતમાં 100 ટ્રિલિયન યેન રોકાણનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. બંને દેશો નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો અને સ્ટાર્ટઅપ સાહસો પર પણ ખાસ ધ્યાન આપશે. આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ, સેમિકન્ડક્ટર, પર્યાવરણ અને આરોગ્યના ક્ષેત્રોમાં સહયોગ વધારવામાં આવશે. તેમણે જાપાની કંપનીઓને મેક ઇન ઇન્ડિયા, મેક ફોર ધ વર્લ્ડ, એટલે કે મેન્યુફેક્ચરિંગ ઇન ઇન્ડિયા ફોર વર્લ્ડ કરવા વિનંતી કરી.
પ્રધાનમંત્રી બંને દેશો વચ્ચે માનવ સંસાધન વિનિમય અને સહયોગ માટે એક મહત્વાકાંક્ષી કાર્ય યોજનાની જાહેરાત કરી. આગામી પાંચ વર્ષમાં બંને દેશોના વિવિધ ક્ષેત્રોના પાંચ લાખથી વધુ લોકોનું આદાનપ્રદાન કરવાનું લક્ષ્ય નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. તેમણે સ્વતંત્ર, મુક્ત, શાંતિપૂર્ણ, સમૃદ્ધ અને શાસન આધારિત ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્ર માટે ભારત અને જાપાનની પ્રતિબદ્ધતાને પુનઃપુષ્ટિ આપી. પીએમ મોદીએ જાહેરાત કરી કે બંને દેશોએ સંરક્ષણ ઉદ્યોગ અને નવીનતા ક્ષેત્રમાં પરસ્પર સહયોગ વધારવાનો નિર્ણય લીધો છે. તેમણે કહ્યું કે સંરક્ષણ અને દરિયાઈ સુરક્ષાના સંદર્ભમાં બંને દેશો આતંકવાદ અંગે સમાન ચિંતાઓ ધરાવે છે.
પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ચંદ્રયાન-5 મિશન માટે ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન અને જાપાન એરોસ્પેસ એક્સપ્લોરેશન એજન્સી વચ્ચે થયેલા કરારનું સ્વાગત કર્યું. તેમણે કહ્યું કે બંને દેશો વચ્ચે ગતિશીલ ભાગીદારી પૃથ્વીની સીમાઓ પાર કરી ગઈ છે અને અવકાશમાં માનવ પ્રગતિનું પ્રતીક બની ગઈ છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે તેઓ માને છે કે જાપાનની ટેકનોલોજી અને ભારતની કુશળતાનું મિશ્રણ એક વિજેતા સંયોજન સાબિત થશે.
જાપાનના પ્રધાનમંત્રીએ ભારતના વૈશ્વિક પ્રભાવની પ્રશંસા કરી અને જાપાનના અર્થતંત્રમાં કુશળ ભારતીય પ્રતિભાનો વધુ ઉપયોગ કરવા હાકલ કરી. સહિયારા લોકશાહી મૂલ્યો અને મુક્ત ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્ર પર ભાર મૂકતા, તેમણે કહ્યું કે અનિશ્ચિત વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓમાં, ભારત અને જાપાને પ્રાદેશિક શાંતિ અને સ્થિરતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે તેમની શક્તિઓને એકત્ર કરવી જોઈએ.
બાદમાં, પીએમ મોદીની જાપાન મુલાકાત અંગે પત્રકારોને માહિતી આપતા, વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીએ જણાવ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી મોદી અને પ્રધાનમંત્રી ઇશિબા લગભગ અઢી કલાક સુધી સાથે રહ્યા હતા. આ દરમિયાન, પ્રતિનિધિમંડળ-સ્તરની વાટાઘાટો થઈ અને કરારો પર હસ્તાક્ષર થયા. દ્વિપક્ષીય મુદ્દાઓ ઉપરાંત, બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓ પર પણ ચર્ચા કરી. તેમણે કહ્યું કે તે સ્પષ્ટ છે કે બદલાતી ભૂ-રાજકીય પરિસ્થિતિમાં ભારત-જાપાન સંબંધો સ્થિરતાનો આધારસ્તંભ રહેશે. વિદેશ સચિવે કહ્યું કે બંને નેતાઓએ આગામી દાયકા માટે આર્થિક અને વ્યૂહાત્મક કાર્ય યોજના પર ચર્ચા કરી.
મિશ્રીએ કહ્યું કે બંને દેશો સુરક્ષા સહયોગની સંયુક્ત ઘોષણા પર સંમત થયા છે. બંને પક્ષોએ આર્થિક સુરક્ષા પહેલ પણ શરૂ કરી, જે પાંચ પ્રાથમિકતા ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ ક્ષેત્રો સેમિકન્ડક્ટર, મહત્વપૂર્ણ ખનિજો, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, માહિતી ટેકનોલોજી અને સંદેશાવ્યવહાર અને સ્વચ્છ ઊર્જા છે. બંને દેશોના પ્રધાનમંત્રીએ જાપાન-ભારત કૃત્રિમ ગુપ્તચર પહેલ પણ શરૂ કરી. મિશ્રીએ જણાવ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી મોદીએ જાપાનના પ્રધાનમંત્રીને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ ઇમ્પેક્ટ સમિટમાં આમંત્રણ પણ આપ્યું હતું. ભારત આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં આ સમિટનું આયોજન કરશે.
