નવી દિલ્હીઃ સંસદનું ચોમાસુ સત્ર હંગામાનો શિકાર બન્યું. 21 જુલાઈથી શરૂ થયેલા સત્રમાં ચર્ચા માટે કુલ 120 કલાક ફાળવવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ સતત હોબાળાને કારણે લોકસભામાં માત્ર 37 કલાક ચર્ચા થઈ શકી હતી. આ વખતે બિહાર SIR પ્રક્રિયા પર સંસદમાં સંપૂર્ણ મડાગાંઠ હતી. આગામી થોડા મહિનામાં બિહારમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે. વિપક્ષનો આરોપ છે કે SIR પ્રક્રિયા દ્વારા બિહારના લોકોના મત કાપવામાં આવ્યા છે. આ મુદ્દાઓ પર ગૃહમાં ચર્ચા માટે છેલ્લા દિવસ સુધી વિપક્ષ અડગ રહ્યો. દરમિયાન, સંસદમાં સૂત્રોચ્ચાર, બિલ ફાડવું અને ફેંકવું અને પ્લેકાર્ડ લહેરાવવું જેવી ઘણી ઘટનાઓ જોવા મળી.
લોકસભાના અધ્યક્ષ ઓમ બિરલાએ કેટલાક સભ્યોના વર્તન પર ગંભીર ચિંતા વ્યક્ત કરી અને બિનસંસદીય ભાષામાં લખેલા સૂત્રો અને પ્લેકાર્ડનો ઉપયોગ ટાંક્યો. ચોમાસુ સત્રની છેલ્લી ઘડીમાં પણ ગૃહમાં વિપક્ષી સાંસદો દ્વારા સૂત્રોચ્ચાર જોવા મળ્યા. લોકસભામાં વિપક્ષી સભ્યો ‘વોટ ચોર ગડ્ડી છોડ’ ના નારા લગાવતા રહ્યા. ઓમ બિરલાએ કહ્યું કે “આખો દેશ આપણા વર્તન પર નજર રાખી રહ્યો છે.” તેમણે બધા સભ્યોને ગૃહની ગરિમા જાળવવા અને વિશ્વના સૌથી મોટા લોકશાહીના મૂલ્યોનું રક્ષણ કરવા વિનંતી કરી. સ્પીકરના સમજાવટ છતાં, હોબાળો ચાલુ રહ્યો. દરમિયાન, સત્રના છેલ્લા દિવસે બપોરે 12.04 વાગ્યે કાર્યવાહીમાં ભાગ લેવા માટે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહ પહોંચ્યા.
વિપક્ષના હોબાળા વચ્ચે, સ્પીકર ઓમ બિરલાએ ગૃહને સ્થગિત કરવાની માહિતી આપતા છેલ્લા એક મહિનામાં થયેલા કામકાજની માહિતી આપી. ઓમ બિરલાએ માહિતી આપી હતી કે ચર્ચા માટે 120 કલાક ફાળવવામાં આવ્યા હતા. જોકે, વિપક્ષી સભ્યો દ્વારા વારંવાર વિક્ષેપને કારણે ફક્ત 37 કલાકનો જ ઉપયોગ થઈ શક્યો. સ્પીકર બિરલાએ જણાવ્યું હતું કે 419 તારાંકિત પ્રશ્નો રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા, છતાં ફક્ત ૫૫ ના જવાબ આપવામાં આવ્યા હતા.
સ્પીકરે માહિતી આપી હતી કે સમગ્ર સત્રમાં 14 બિલ રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા અને ૧૨ પસાર થયા હતા, જેમાં આવકવેરા બિલ, કરવેરા કાયદા (સુધારા) બિલ અને રાષ્ટ્રીય રમતગમત વહીવટ બિલનો સમાવેશ થાય છે. ઓનલાઈન ગેમિંગ નિયમન બિલ પણ પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે, બંધારણમાં 130મો સુધારો બિલ સંયુક્ત સંસદીય સમિતિને મોકલવામાં આવ્યો હતો. સ્પીકર ઓમ બિરલાએ ગૃહને માહિતી આપી હતી કે 28-29 જુલાઈના રોજ ‘ઓપરેશન સિંદૂર’ પર ખાસ ચર્ચા યોજાઈ હતી, જેમાં પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ગૃહને સંબોધન કર્યું હતું. 18 ઓગસ્ટના રોજ, ભારતના અવકાશ કાર્યક્રમની સિદ્ધિઓ પર ખાસ ચર્ચા યોજાઈ હતી.
ગૃહના છેલ્લા દિવસે કેટલાક સભ્યોના વર્તન પર ટિપ્પણી કરતી વખતે સ્પીકર ઓમ બિરલાનો સ્વર કઠોર હતો. તેમણે આંદોલનકારી સાંસદોને કહ્યું કે આખો દેશ જનપ્રતિનિધિ તરીકેના અમારા વર્તન અને કામગીરી પર નજર રાખે છે. જનતા અમને અહીં અપેક્ષાઓ સાથે ચૂંટે છે, જેથી અમે તેમના હિતના મુદ્દાઓ અને મહત્વપૂર્ણ વિષયો પર ચર્ચા કરી શકીએ. આ પહેલા, તેમણે ગુરુવારે મળેલી અનેક મુલતવી સૂચનાઓ પર વિચાર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, પરંતુ કેટલીક સમિતિઓના અહેવાલો રજૂ કરવા સહિત કેટલાક ટૂંકા કામની મંજૂરી આપી હતી. કલ્યાણ વૈજનાથરાવ કાલેએ રસાયણો અને ખાતરો પરની સ્થાયી સમિતિનો અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો. ગજેન્દ્ર સિંહ પટેલે 2024-25 માટે સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ સમિતિનો અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો.
તેવી જ રીતે, ગૃહ મંત્રાલય (નિત્યાનંદ રાય), પર્યાવરણ (કીર્તિ વર્ધન સિંહ), બંદરો અને શિપિંગ (શાંતાનુ ઠાકુર), માર્ગ પરિવહન (અજય તમટા), શિક્ષણ (સુકાંતા મજુમદાર) અને નાગરિક ઉડ્ડયન (મુરલીધર મોહોલ) સહિતના મુખ્ય વિભાગોના મંત્રીઓએ ગૃહ સમક્ષ વિભાગીય કાગળો રજૂ કર્યા. ગૃહને અનિશ્ચિત સમય માટે સ્થગિત કરતા પહેલા, સ્પીકર બિરલાએ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને રચનાત્મક રીતે ભાગ લેનારા તમામ સભ્યોનો આભાર માન્યો. તેમણે આગામી લોકસભા સત્રોમાં વિચાર-વિમર્શ, ગૌરવ અને લોકશાહી જવાબદારીના મૂલ્યો પ્રત્યે ફરીથી પ્રતિબદ્ધ થવા તમામ સભ્યોને વિનંતી કરી.
