ભારત, યુએસ, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાના વિદેશ પ્રધાનોએ વોશિંગ્ટન ડીસીમાં યોજાયેલી 10મી ક્વાડ ફોરેન મિનિસ્ટર્સની મીટિંગ (QFMM) માં એક મહત્વપૂર્ણ જાહેરાત કરી. ચારેય દેશોએ ‘ક્વાડ ક્રિટિકલ મિનરલ્સ ઇનિશિયેટિવ’ લોન્ચ કર્યું છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય મહત્વપૂર્ણ ખનિજોની સપ્લાય ચેઇનને સુરક્ષિત, વૈવિધ્યસભર અને ટકાઉ બનાવવાનો છે. આ નવી મોટી પહેલ ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં આર્થિક તક અને સમૃદ્ધિ લાવવા તરફ પગલાં લેશે. યુએસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ માર્કો રુબિયો, ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર, જાપાનના વિદેશ મંત્રી તાકેશી ઇવાયા અને ઓસ્ટ્રેલિયાના વિદેશ મંત્રી પેની વોંગે આ બેઠકમાં ભાગ લીધો હતો. યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના પ્રવક્તા દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલી ફેક્ટશીટ અનુસાર, આ પહેલ ક્વાડ દેશોમાં આર્થિક સુરક્ષા અને સામૂહિક સ્થિતિસ્થાપકતાને પ્રોત્સાહન આપશે.
ફેક્ટશીટમાં જણાવાયું છે કે આ પહેલ ઇ-વેસ્ટમાંથી ખનિજોની પુનઃપ્રાપ્તિ અને પુનઃપ્રક્રિયા પર પણ કામ કરશે. આ સાથે, તે ખાનગી ક્ષેત્રના રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા અને સપ્લાય ચેઇનને મજબૂત બનાવવા માટે ક્વાડ દેશો વચ્ચે સહયોગ પણ વધારશે. બેઠકમાં દરિયાઈ સુરક્ષા અને ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ સામે સહયોગને પણ પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત, ક્વાડ દેશો વચ્ચે “ક્વાડ-એટ-સી શિપ ઓબ્ઝર્વર મિશન” પણ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં ચારેય દેશોના અધિકારીઓ યુએસ કોસ્ટ ગાર્ડ કટર પર નિરીક્ષક તરીકે છે, જે પલાઉથી રવાના થઈને ગુઆમ પહોંચશે. આ ઉપરાંત, બીજો મેરીટાઇમ લીગલ ડાયલોગ જુલાઈ 2025 માં યોજાશે.
તે જ સમયે, ‘ઇન્ડો-પેસિફિક પાર્ટનરશિપ ફોર મેરીટાઇમ ડોમેન અવેરનેસ’ (IPMDA) હેઠળ, ક્વાડ દેશો દરિયાઈ ડેટા સંગ્રહ, વિશ્લેષણ તાલીમ અને ક્ષમતાઓના વિકાસ માટે સહયોગ વધારી રહ્યા છે. આ પ્રયાસને હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં વિસ્તારવાની યોજના છે. આ સાથે, આ વર્ષે ‘મૈત્રી’ નામની એક ખાસ વર્કશોપનું આયોજન કરવામાં આવશે, જેનો ઉદ્દેશ્ય પ્રાદેશિક ભાગીદારો સાથે મળીને દરિયાઈ ક્ષમતાઓની સમીક્ષા અને વિકાસ કરવાનો રહેશે. આ સાથે, ક્વાડ દેશોએ ઉર્જા સુરક્ષા, સપ્લાય ચેઇન સ્થિતિસ્થાપકતા અને પારદર્શક અને સુરક્ષિત માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સને પ્રાથમિકતા આપવા વિશે પણ વાત કરી. તે જ સમયે, ઓક્ટોબર 2025 માં મુંબઈમાં ‘ક્વાડ પોર્ટ્સ ઓફ ધ ફ્યુચર પાર્ટનરશિપ’ કોન્ફરન્સ યોજાશે, જેમાં પોર્ટ અને લોજિસ્ટિક્સ પ્રથાઓની ચર્ચા અને રોકાણ આકર્ષવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.
આ સાથે, અમેરિકા અને ભારત આ વર્ષે ‘અંડરસી કેબલ્સ ફોરમ’નું આયોજન કરશે, જેમાં ક્વાડ દેશોના ડિજિટલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં સહયોગ વધારવા અને નિયમોના સુમેળ પર ચર્ચા થશે. ચારેય દેશોએ પુનરોચ્ચાર કર્યો કે તેમનો ઉદ્દેશ્ય એક મુક્ત, ખુલ્લા અને સમૃદ્ધ ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રને સુનિશ્ચિત કરવાનો છે, જે ફક્ત આ દેશોના નાગરિકોને જ લાભ નહીં આપે પરંતુ સમગ્ર ક્ષેત્રમાં સ્થિરતા અને વિકાસને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે.
