નવી દિલ્હીઃ ભારત અને નેપાળે રેલ-આધારિત માલવાહક પરિવહનને વધારવા માટે એક કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા, જે બંને દેશો વચ્ચે વેપારને વેગ આપશે. આ કરાર જોગબની (ભારત) અને બિરાટનગર (નેપાળ) વચ્ચે રેલ માલવાહક પરિવહનને સરળ બનાવશે, જેમાં વિસ્તૃત વ્યાખ્યા હેઠળ બલ્ક કાર્ગોનો સમાવેશ થાય છે.
આ ઉદારીકરણ મુખ્ય ટ્રાન્ઝિટ કોરિડોર – કોલકાતા-જોગબની, કોલકાતા-નૌતાનવા (સુનૌલી) અને વિશાખાપટ્ટનમ-નૌતાનવા (સુનૌલી) સુધી વિસ્તરે છે, જે બંને દેશો વચ્ચે બહુ-મોડલ વેપાર જોડાણ અને ત્રીજા દેશો સાથે નેપાળના વેપારને મજબૂત બનાવે છે.
ભારત અને નેપાળે ટ્રાન્ઝિટ કરારના પ્રોટોકોલમાં સુધારો કરતા પત્રની આપ-લે કરી. ભારતીય વાણિજ્ય મંત્રી પીયૂષ ગોયલ અને તેમના નેપાળી સમકક્ષ અનિલ કુમાર સિંહા પણ આ પ્રસંગે હાજર હતા.
આ લેટર ઓફ એક્સચેન્જ જોગબની-બિરાટનગર રેલ લિંક પર કન્ટેનરાઇઝ્ડ અને બલ્ક કાર્ગો બંને માટે સીધી રેલ કનેક્ટિવિટીને સક્ષમ બનાવે છે, જે કોલકાતા અને વિશાખાપટ્ટનમ બંદરોથી નેપાળના બિરાટનગર નજીક મોરાંગ જિલ્લામાં સ્થિત નેપાળ કસ્ટમ્સ યાર્ડ કાર્ગો સ્ટેશન સુધી પરિવહનને સરળ બનાવે છે. ભારત સરકારની ગ્રાન્ટ સહાયથી બનેલ, આ રેલ લિંકનું ઉદ્ઘાટન ભારત અને નેપાળના વડા પ્રધાનો દ્વારા 1 જૂન, 2023 ના રોજ સંયુક્ત રીતે કરવામાં આવ્યું હતું.
આ બેઠકમાં સરહદ પાર જોડાણ અને વેપાર સુવિધા વધારવા માટે ચાલી રહેલા દ્વિપક્ષીય પહેલોનું પણ સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં સંકલિત ચેકપોઇન્ટ અને અન્ય માળખાગત સુવિધાઓનો સમાવેશ થાય છે. ભારત નેપાળનો સૌથી મોટો વેપાર અને રોકાણ ભાગીદાર છે, જે તેના બાહ્ય વેપારનો નોંધપાત્ર હિસ્સો ધરાવે છે. આ નવા પગલાં બંને દેશો અને તેનાથી આગળના દેશો વચ્ચે આર્થિક અને વાણિજ્યિક સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવાની અપેક્ષા છે.
આ કરાર 29 ઓક્ટોબરના રોજ ભારત-નેપાળ કરારો પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી તરત જ આવ્યો છે, જેમાં બંને દેશો વચ્ચે ઉચ્ચ-ક્ષમતાવાળી ક્રોસ-બોર્ડર ટ્રાન્સમિશન લાઇન વિકસાવવા માટે બે સંયુક્ત સાહસ સંસ્થાઓની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. ભારતના રાજ્ય માલિકીની પાવરગ્રીડ અને નેપાળ ઇલેક્ટ્રિસિટી ઓથોરિટી વચ્ચે સંયુક્ત સાહસ અને શેરધારકોના કરારો કેન્દ્રીય ઉર્જા મંત્રી મનોહર લાલ અને નેપાળના ઉર્જા, જળ સંસાધન અને સિંચાઈ મંત્રી કુલમન ઘીસિંગની હાજરીમાં હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ કરારો સરહદ પાર ટ્રાન્સમિશન ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સ્થાપિત કરવા માટે બે સંયુક્ત સાહસો – એક ભારતમાં અને એક નેપાળમાં – ની રચના માટે પ્રદાન કરે છે.
