ઉત્તરાખંડના મુખ્ય યાત્રાધામો બદ્રીનાથ ધામ અને કેદારનાથ ધામમાં માસ્ટર પ્લાન હેઠળ મોટા પાયે પુનર્નિર્માણ અને વિકાસ કાર્ય કરવામાં આવ્યું છે. પ્રથમ વખત, બંને ધામોમાં ગ્રીન બેલ્ટ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ ઊંચા હિમાલયના વિસ્તારોને એક નવી ઓળખ આપવી પડશે જેના માટે કામ શરૂ થઈ ગયું છે.
ગ્રીન બેલ્ટ પ્રોજેક્ટને સફળ બનાવવા માટે, નિષ્ણાતોની મદદથી ધામોની ભૌગોલિક પરિસ્થિતિઓ અને સ્થાનિક પર્યાવરણનો અભ્યાસ કરવામાં આવશે. અધિકારીઓને અહીં ફક્ત સ્થાનિક વનસ્પતિ અને છોડ રોપવાની સૂચના આપવામાં આવી છે. મુખ્ય વન સંરક્ષક સમીર સિંહે પીસીસીએફ વન્યજીવન અને મુખ્ય વન સંરક્ષણ ગઢવાલને 15 દિવસની અંદર યોજનાનો ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરવા જણાવ્યું છે.
સમીર સિંહ કહે છે કે અગાઉ પણ વિભાગે આ વિસ્તારમાં નર્સરીઓ તૈયાર કરી હતી જેનો ઉપયોગ આ પ્રોજેક્ટમાં કરવામાં આવશે. બદ્રીનાથ 10279 ફૂટ અને કેદારનાથ 11755 ફૂટ ઊંચાઈ પર છે. બંને ધામ ખૂબ ઊંચાઈ પર સ્થિત છે જ્યાં ઠંડી હોય છે, ઓક્સિજનનો અભાવ હોય છે અને 6 મહિના સુધી બરફ થીજી રહે છે. આવી પરિસ્થિતિઓમાં કોઈપણ છોડ કે વૃક્ષ માટે ખીલવું સરળ નથી. કેદારનાથ વિસ્તારમાં વૃક્ષો માટે મૂળિયાં પકડવા ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. એવી પ્રજાતિઓ પસંદ કરવી પડશે જે આ વિસ્તારોમાં કુદરતી રીતે ટકી શકે.
જો આ પ્રોજેક્ટ સફળ થશે, તો આ ધામોની સુંદરતા અનેકગણી વધી જશે. ભક્તો માત્ર ભવ્ય મંદિરો જ નહીં, પણ ઊંચા પર્વતીય પ્રદેશમાં હરિયાળી અને શુદ્ધ હવાનો પણ અનુભવ કરી શકશે. સ્થાનિક લોકો માને છે કે છોડ અને વૃક્ષોની હાજરીથી ઓક્સિજનનું સ્તર પણ વધશે, જેનાથી ઊંચાઈ પર યાત્રાળુઓને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડતી નથી.
વન વિભાગનો આ પ્રયાસ ફક્ત બદ્રીનાથ અને કેદારનાથ પૂરતો મર્યાદિત રહેશે નહીં. જો આ યોજના સફળ થાય છે, તો તેને ઉત્તરાખંડના અન્ય ધાર્મિક અને પાર્વતી વિસ્તારોમાં લાગુ કરી શકાય છે. આ સમગ્ર રાજ્ય માટે એક ટકાઉ વિકાસ મોડેલ બની શકે છે જ્યાં કોંક્રિટ અને પ્રકૃતિ વચ્ચેનું સંતુલન હંમેશા જાળવવામાં આવશે.
