ખગોળશાસ્ત્રમાં રસ ધરાવતા લોકો માટે આજે બુધવારનો દિવસ ખૂબ જ ખાસ રહેવાનો છે. ખરેખર આજે અક્ષય તૃતીયાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે, જેને હિન્દુ ધર્મમાં એક શુભ મુહૂર્ત માનવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે, જ્યારે તમે સાંજે પશ્ચિમી આકાશમાં સિકલ આકારના ચંદ્રને જોશો, ત્યારે તમને ખબર પડશે કે સિકલ આકારનો ભાગ તેજસ્વી તેજ સાથે દેખાશે, પરંતુ સંપૂર્ણ ગોળાકાર ચંદ્ર પણ આછા તેજ સાથે દેખાશે. આ ખગોળીય ઘટનાને ‘અર્થશાઈન’ કહેવામાં આવે છે.
રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર વિજેતા વિજ્ઞાન પ્રસારણકર્તા સારિકા ઘારુએ આ ખગોળીય ઘટના વિશે જણાવ્યું કે તેને અર્થશાઈન કહેવામાં આવે છે. આ ઘટના વર્ષમાં 2 વાર આકાશમાં જોવા મળે છે. તેમણે કહ્યું કે આ ઘટના સમયે ચંદ્રનું પૃથ્વીથી અંતર લગભગ 3 લાખ 63 હજાર 897 કિલોમીટર હશે અને તેનો માત્ર 9.9 ટકા ભાગ જ સંપૂર્ણપણે પ્રકાશિત હશે, પરંતુ આ ખાસ ખગોળીય ઘટનામાં ચંદ્રનો બાકીનો અપ્રકાશિત ભાગ પણ ઓછી તેજ સાથે દેખાશે. કોઈ પણ સાધનની મદદ વગર તેને નરી આંખે જોઈ શકાય છે. સારિકાએ જણાવ્યું કે આ ઘટનાને દા વિન્સી ગ્લો તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
લિયોનાર્ડો દા વિન્સીએ સૌપ્રથમ 1510 ની આસપાસ એક સ્કેચ સાથે પૃથ્વીની ચમકનો ખ્યાલ રજૂ કર્યો હતો. આ ઘટનાનું કારણ સમજાવતા, સારિકાએ કહ્યું કે ચંદ્ર તેના સુધી પહોંચતા સૂર્યપ્રકાશના લગભગ 12 ટકા ભાગને પ્રતિબિંબિત કરે છે. બીજી બાજુ, પૃથ્વી તેની સપાટી પર પહોંચતા સૂર્યપ્રકાશના લગભગ 30 ટકા ભાગને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
જ્યારે પૃથ્વીનો આ પ્રતિબિંબિત પ્રકાશ ચંદ્ર પર પહોંચે છે, ત્યારે તે ચંદ્રની સપાટીના અંધારાવાળા ભાગને પણ પ્રકાશિત કરે છે. સારિકાએ કહ્યું કે જ્યારે તમે આજે સાંજે ચંદ્ર જુઓ છો, ત્યારે યાદ રાખો કે તમે જે પૃથ્વી પર ઉભા છો તે પણ તેને ચમકાવવામાં ફાળો આપે છે. તમે રાત્રે લગભગ 9:30 વાગ્યા સુધી ચંદ્ર જોઈ શકશો, ત્યારબાદ તે અસ્ત થશે.
