આત્મનિર્ભર ભારતઃ દેશમાં બનાવશે પાંચમી પેઢીના ફાઈટર એરક્રાફ્ટ

નવી દિલ્હીઃ ભારત લાંબા સમયથી વાયુસેનાને મજબૂત બનાવવા માટે કામ કરી રહ્યું છે. સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO) એ જાહેરાત કરી છે કે, ભારત સંપૂર્ણપણે સ્વદેશી ફાઇટર એરક્રાફ્ટ વિકસાવવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. આ મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટનું નામ એડવાન્સ્ડ મીડિયમ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (AMCA) છે.

તમિલનાડુના શિવકાશીમાં આયોજિત યુથ એસ્ટ્રોનોમી એન્ડ સ્પેસ સાયન્સ કોંગ્રેસ (YASSC) 2025માં, DRDO ના વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. દિલ્લીબાબુ વિજયકુમારે જણાવ્યું હતું કે, વિજ્ઞાન અને સંશોધન ભારતની પ્રગતિની કરોડરજ્જુ છે. તેમણે યુવાનોને વૈજ્ઞાનિક વિચારસરણી અપનાવવા અને રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં યોગદાન આપવા પ્રેરણા આપી.

આ પ્રોજેક્ટની સૌથી ખાસ વાત એ છે કે ભારત ફક્ત વિમાન જ નહીં પરંતુ તેનું એન્જિન પણ સ્વદેશી રીતે બનાવી રહ્યું છે. ગેસ ટર્બાઇન રિસર્ચ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ (GTRE) એ કાવેરી 2.0 નામનું નવું એન્જિન ડિઝાઇન કર્યું છે. આ એન્જિન GE-F414 (અમેરિકન એન્જિન) સાથે સ્પર્ધા કરશે. એન્જિનનો મુખ્ય ભાગ 55-58 kN થ્રસ્ટ જનરેટ કરશે. આફ્ટરબર્નર (વેટ થ્રસ્ટ) સાથે, તે 90 kN થી વધુ શક્તિ આપશે. આનાથી ભારતની સંરક્ષણ ટેકનોલોજી સંપૂર્ણપણે આત્મનિર્ભર બનશે અને કોઈપણ વિદેશી એન્જિન પર નિર્ભરતા રહેશે નહીં.

AMCA પ્રોજેક્ટ ભારતને એવા પસંદગીના દેશોના ક્લબમાં મૂકશે જે પાંચમી પેઢીના સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ બનાવી શકે છે. અત્યાર સુધી, આ ટેકનોલોજી ફક્ત અમેરિકા, રશિયા અને ચીન પાસે જ છે.

• AMCA ની વિશેષતાઓ આ મુજબ છે:

સિંગલ સીટ અને ટ્વીન એન્જિન ડિઝાઇન

તમામ પરિસ્થિતિઓમાં ઉડવાની ક્ષમતા

સ્ટીલ્થ ટેકનોલોજી, જેના કારણે તે દુશ્મનના રડાર પર દેખાશે નહીં

ઈન્ટરનલ વેપરન-વે, જેના કારણે શસ્ત્રો રડારના રડાર હેઠળ નહીં આવે

આફ્ટરબર્નર વિના પણ સુપરસોનિક ઉડવાની ક્ષમતા

અદ્યતન એવિઓનિક્સ અને સેન્સર ફ્યુઝન

આ ભારતીય વાયુસેનાને એક એવું શસ્ત્ર આપશે જે દુશ્મનોના પડકારોનો ક્ષણભરમાં સામનો કરશે.

AMCAનો પહેલો પ્રોટોટાઇપ 2027 સુધીમાં ઉડાન ભરવા માટે તૈયાર થઈ રહ્યો છે. આ સિદ્ધિ સાથે, ભારત સંરક્ષણ મહાસત્તા – અમેરિકા, રશિયા અને ચીનની હરોળમાં જોડાશે. પાકિસ્તાન જેવા દેશો પાસે હજુ સુધી આ ક્ષમતા નથી, જ્યારે તેના નજીકના સાથીઓ અમેરિકા અને ચીન આ ટેકનોલોજીમાં આગળ છે. AMCA ભારતને માત્ર વ્યૂહાત્મક શક્તિ જ નહીં પરંતુ સંરક્ષણ ટેકનોલોજીમાં આત્મનિર્ભરતા પણ પ્રાપ્ત કરશે.

ઓપરેશન સિંદૂર પછી ભારત સરકારે સ્થાનિક સંરક્ષણ ઉત્પાદન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે. સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહે AMCA મોડેલને પહેલાથી જ મંજૂરી આપી દીધી છે. આ પ્રોજેક્ટની જવાબદારી DRDO ની એરોનોટિકલ ડેવલપમેન્ટ એજન્સી (ADA) ની છે. ખાનગી કંપનીઓને પણ સામેલ કરવામાં આવશે જેથી પ્રોજેક્ટ ઝડપથી પૂર્ણ થાય. તેનો ઉદ્દેશ્ય મેક ઇન ઇન્ડિયા સંરક્ષણ ક્ષેત્રને નવી ઊંચાઈ પર લઈ જવાનો છે.