નવી દિલ્હીઃ સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહ અને ઇન્ડોનેશિયાના સંરક્ષણ પ્રધાન જાફરી શમસુદ્દીને ગુરુવારે નવી દિલ્હીમાં ત્રીજા ભારત-ઇન્ડોનેશિયા સંરક્ષણ પ્રધાનોના સંવાદની સહ-અધ્યક્ષતા કરી હતી. આ બેઠકમાં, બંને દેશોએ તેમની વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીનો પુનરોચ્ચાર કર્યો અને સંરક્ષણ સહયોગને વધુ મજબૂત બનાવવા સંમત થયા. બંને મંત્રીઓએ 2025 ના પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણીને પણ યાદ કરી, જેમાં રાષ્ટ્રપતિ પ્રબોવો સુબિયાન્ટો મુખ્ય મહેમાન હતા અને ઇન્ડોનેશિયન સશસ્ત્ર દળોના 352 જવાનોએ ભાગ લીધો હતો. બેઠકમાં, બંને દેશોએ મુક્ત, ખુલ્લા, શાંતિપૂર્ણ, સ્થિર અને સમૃદ્ધ ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્ર જાળવવાના મહત્વ પર ફરીથી ભાર મૂક્યો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ સિસ્ટમ આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદા અને દરેક દેશના સાર્વભૌમત્વ માટે આદર પર આધારિત હોવી જોઈએ. ભારત-પ્રશાંત મહાસાગર પહેલ પર ASEAN આઉટલુક અને ભારતના ભારત-પ્રશાંત મહાસાગર પહેલમાં સામાન્ય સિદ્ધાંતોને ટાંકીને, તેઓ હિંદ મહાસાગર રિમ એસોસિએશન જેવા બહુપક્ષીય મંચોમાં સહયોગ વધારવા સંમત થયા. બંને દેશોએ દરિયાઈ સુરક્ષા, સાયબર સુરક્ષા અને સંયુક્ત ઓપરેશનલ તૈયારીઓમાં સહયોગ વધારવાનો પણ નિર્ણય લીધો.
સંરક્ષણ ઉદ્યોગ સહયોગ અંગે ચર્ચા દરમિયાન, બંને પક્ષોએ સંરક્ષણ સહકાર કરાર અને સંયુક્ત સંરક્ષણ સહકાર સમિતિના કાર્યની પ્રશંસા કરી. ઇન્ડોનેશિયાએ સંયુક્ત સંરક્ષણ ઉદ્યોગ સહયોગ સમિતિ સ્થાપિત કરવાના ભારતના પ્રસ્તાવનું સ્વાગત કર્યું. તેનો ઉદ્દેશ્ય ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર, સંયુક્ત સંશોધન અને વિકાસ, પ્રમાણપત્ર પ્રણાલીઓનું સુમેળ અને સપ્લાય ચેઇન સહયોગને આગળ વધારવાનો છે. સુપર ગરુડ શીલ્ડ, ગરુડ શક્તિ, સમુદ્ર શક્તિ, મિલાન અને આગામી એર મેન્યુવર કસરત સહિત લશ્કરી કવાયતોની પ્રગતિની પણ સમીક્ષા કરવામાં આવી. બંને દેશોએ અધિકારીઓના આદાનપ્રદાન, સંયુક્ત તાલીમ અને સંરક્ષણ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની મુલાકાતો ચાલુ રાખવા માટે પણ સંમતિ દર્શાવી.
બેઠકમાં દરિયાઈ સુરક્ષાની પણ વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવી, જેમાં હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં વધુ સંકલનની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો. ઇન્ડોનેશિયાએ ADMM પ્લસ જેવા ASEAN-નેતૃત્વવાળા ફોરમમાં ભારતની પહેલનું સ્વાગત કર્યું. સંરક્ષણ ટેકનોલોજી અને સબમરીન ક્ષમતાઓમાં ભારતના અનુભવ, ખાસ કરીને સ્કોર્પિન-ક્લાસ સબમરીન કાર્યક્રમને ઇન્ડોનેશિયા માટે ઉપયોગી ગણાવવામાં આવ્યો. બંને દેશોએ સંરક્ષણ દવા અને ફાર્માસ્યુટિકલ્સમાં સંયુક્ત સંશોધન, ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર અને તાલીમ કાર્યક્રમોના વિસ્તરણ અંગે પણ ચર્ચા કરી.
આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ રક્ષા પ્રયાસો વિશે વાત કરતા, બંને દેશોએ પેલેસ્ટાઇનમાં ન્યાયી અને સ્થાયી શાંતિ માટે તેમના સમર્થનનો પુનરોચ્ચાર કર્યો. તેમણે માનવતાવાદી સહાય, સંઘર્ષ પછીના પુનર્નિર્માણ અને બહુપક્ષીય શાંતિ રક્ષા મિશનમાં સહયોગ માટેની શક્યતાઓ પર ચર્ચા કરી. ઇન્ડોનેશિયાએ સંયુક્ત રાષ્ટ્રના નેજા હેઠળ ગાઝામાં શાંતિ રક્ષકો મોકલવાની તૈયારી દર્શાવી. ભારતે એવી પણ જાહેરાત કરી કે તે તેની સેનાના રિમાઉન્ટ વેટરનરી કોર્પ્સ દ્વારા ઇન્ડોનેશિયાને ઘોડા અને એક ઔપચારિક ગાડી ભેટમાં આપશે. બેઠકના અંતે, બંને મંત્રીઓએ આશા વ્યક્ત કરી કે ઉચ્ચ સ્તરીય સંપર્કો, વ્યવહારુ સહયોગ અને સંકલિત સંચાલન ચાલુ રહેશે, જે સમગ્ર ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં શાંતિ, સુરક્ષા અને સ્થિરતાને વધુ મજબૂત બનાવશે.
