ભારતે દરિયાઈ જૈવવિવિધતાના રક્ષણ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય કરાર પર કર્યા હસ્તાક્ષર
- લગભગ તમામ મહાસાગરોના બે તૃતીયાંશ ભાગનો છે
- કરારને બનાવવામાં લગભગ 20 વર્ષ લાગ્યા
- દરિયાઈ સંરક્ષણ પ્રયાસોને વધુ મજબૂત બનાવે છે
નવી દિલ્હીઃ ભારતે દરિયાઈ જૈવવિવિધતાના રક્ષણ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે 26 ઓગસ્ટે અહીં બાયોડાયવર્સિટી બિયોન્ડ નેશનલ જ્યુરિડિક્શન એગ્રીમેન્ટ (BBNJ) પર ઔપચારિક રીતે હસ્તાક્ષર કર્યા. તેમણે સોશિયલ મીડિયા પર લખ્યું હતું કે, ભારતને BBNJ કરારમાં જોડાવા માટે ગર્વ છે, જે આપણા મહાસાગરો સ્વસ્થ અને સ્થિતિસ્થાપક રહે તે સુનિશ્ચિત કરવા તરફનું એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
લગભગ તમામ મહાસાગરોના બે તૃતીયાંશ ભાગનો છે
સમુદ્ર સંધિના કાયદા હેઠળનું સંમેલન એ સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ કરે છે કે, દરિયાઈ જીવનનું સંરક્ષણ અને શોષણ ટકાઉ રીતે ઉચ્ચ સમુદ્રો પર પ્રાદેશિક પાણી અને રાષ્ટ્રોના વિશિષ્ટ આર્થિક ક્ષેત્રોની બહાર છે, જે દરિયાકિનારાથી 200 નોટિકલ માઈલ અથવા 370 કિમી સુધી ફેલાયેલો છે. આ કરાર દ્વારા આવરી લેવામાં આવેલો વિસ્તાર લગભગ તમામ મહાસાગરોના બે તૃતીયાંશ ભાગનો છે.
કરારને બનાવવામાં લગભગ 20 વર્ષ લાગ્યા
ગયા વર્ષે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે તેને અપનાવવામાં આવે તે પહેલાં કરારને બનાવવામાં લગભગ 20 વર્ષ લાગ્યા અને વિનાશક માછીમારી અને પ્રદૂષણ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ કરાર હેઠળ દેશ ઉચ્ચ સમુદ્રો પરના દરિયાઈ સંસાધનો પર સાર્વભૌમ અધિકારોનો દાવો કરી શકતા નથી અને તે તે સંસાધનોના લાભોની સમાન વહેંચણીની ખાતરી કરે છે. જુલાઈમાં કેબિનેટે કરારમાં ભારતની ભાગીદારીને મંજૂરી આપી હતી.
દરિયાઈ સંરક્ષણ પ્રયાસોને વધુ મજબૂત બનાવે છે
કેન્દ્રીય વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી રાજ્ય મંત્રી જીતેન્દ્ર સિંહે તે સમયે કહ્યું હતું કે, ભારત પર્યાવરણ સંરક્ષણ અને ટકાઉ વિકાસના વૈશ્વિક હેતુ માટે પ્રતિબદ્ધ અને સક્રિય છે. પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલયના સચિવ એમ રવિચંદ્રને તેને આશાવાદી કરાર ગણાવ્યો હતો. જણાવ્યું હતું કે, “BBNJ કરાર અમને અમારા EEZ (એક્સક્લુઝિવ ઇકોનોમિક ઝોન)ની બહારના વિસ્તારોમાં અમારી વ્યૂહાત્મક હાજરી વધારવાની મંજૂરી આપે છે અને અમારા દરિયાઇ સંરક્ષણ પ્રયાસોને વધુ મજબૂત બનાવે છે.
