નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રીય મંત્રી નીતિન ગડકરીએ ભારતના પ્રથમ હાઇડ્રોજન હાઇવેનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. આ હાઇવે બનાવવાનો હેતુ ગ્રીન હાઇડ્રોજન પહેલને પ્રોત્સાહન આપવાનો અને લાંબા અંતરના માલ પરિવહનને સ્વચ્છ ઉર્જા સાથે જોડવાનો છે. આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ, મુખ્ય રાષ્ટ્રીય હાઇવે કોરિડોર પર હાઇડ્રોજન ફ્યુઅલિંગ સ્ટેશનો સ્થાપિત કરવામાં આવશે.
આ કાર્યક્રમમાં, ગડકરીએ કહ્યું, “હાઇડ્રોજન ભવિષ્યનું ઇંધણ છે.” તેમણે માહિતી આપી કે ભારતમાં વિશ્વના પ્રથમ મોટા પાયે હાઇડ્રોજન ટ્રક ટ્રાયલ શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. 10 રૂટ પર આ ટ્રાયલ માટે પાંચ કન્સોર્ટિયમ પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. દરેક રૂટ પર 37 વાહનો હશે અને ₹500 કરોડનું બજેટ ફાળવવામાં આવ્યું છે. આ ટ્રાયલ્સને ટેકો આપવા માટે નવ હાઇડ્રોજન રિફ્યુઅલિંગ સ્ટેશન બનાવવામાં આવશે. આ નેટવર્ક ભારતનો પ્રથમ હાઇડ્રોજન હાઇવે હશે, જે સ્વચ્છ, લાંબા અંતરની મુસાફરી માટે ઇકોસિસ્ટમ બનાવશે.
ગડકરીએ કહ્યું કે ભારતે શક્ય તેટલી વહેલી તકે ક્રૂડ ઓઇલ આયાત પરની તેની નિર્ભરતા ઘટાડવી જોઈએ. હાલમાં, દેશની 87 ટકા માંગ આયાત દ્વારા પૂરી થાય છે, જેનો વાર્ષિક ખર્ચ આશરે ₹22 લાખ કરોડ થાય છે. આ લોન્ચ S&P ગ્લોબલ કોમોડિટી ઇનસાઇટ્સ દ્વારા આયોજિત પ્રથમ વર્લ્ડ હાઇડ્રોજન ઇન્ડિયા સમિટમાં થયો હતો. નીતિ નિર્માતાઓ, ઉદ્યોગ નેતાઓ અને વૈશ્વિક નિષ્ણાતોએ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી, જેમાં ટકાઉ હાઇડ્રોજન ઇકોસિસ્ટમ બનાવવા માટે નિયમનકારી માળખા, ફાઇનાન્સિંગ મોડેલો અને વેપાર કોરિડોર પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.
ચર્ચાઓમાં એ પણ શામેલ હતું કે રાસાયણિક કંપનીઓ સ્વચ્છ ઉત્પાદન પ્રક્રિયાઓ માટે હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરી શકે છે અને ખાતર ઉત્પાદનમાં ગ્રીન વિકલ્પો ગ્રે હાઇડ્રોજનને કેવી રીતે બદલી શકે છે. પેનલે એમોનિયા અને યુરિયા ઉત્પાદનમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજનની આર્થિક સદ્ધરતા, સહયોગ મોડેલો અને સપ્લાય ચેઇન ભાગીદારી પર વિચાર કર્યો. મુંબઈ પોર્ટ ઓથોરિટી અને દીનદયાળ પોર્ટ ઓથોરિટીના ચેરમેન સુશીલ કુમાર સિંહે જણાવ્યું હતું કે ભારતની હાઇડ્રોજન નિકાસ વૈશ્વિક ખર્ચ અને ગુણવત્તાના ધોરણોને પૂર્ણ કરે છે તેની ખાતરી કરવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રમાણપત્ર, સમર્પિત શિપિંગ કોરિડોર અને લોજિસ્ટિક્સ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો વિકાસ આવશ્યક છે.
