રાષ્ટ્રીય એકતા ગીત “મિલે સુર મેરા તુમ્હારા” લખનાર પિયુષ પાંડેનું અવસાન
નવી દિલ્હીઃ ભારતીય જાહેરાત જગતના અનુભવી અને ઓગિલ્વી ઇન્ડિયાના સર્જનાત્મક નેતા પીયુષ પાંડે હવે રહ્યા નથી. ગુરુવારે 70 વર્ષની વયે તેમનું અવસાન થયું. પાંડેને માત્ર એક જાહેરાત નિષ્ણાત તરીકે જ નહીં પરંતુ ભારતીય જાહેરાતને તેની પોતાની ભાષા અને આત્મા આપનાર વ્યક્તિ તરીકે પણ યાદ કરવામાં આવતા હતા.
લેખક અને હાસ્ય કલાકાર સુહેલ સેઠે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર પિયુષ પાંડેના નિધન પર ઊંડી શોક વ્યક્ત કર્યો. તેમણે લખ્યું, “મારા પ્રિય મિત્ર, પિયુષ પાંડે જેવા પ્રતિભાશાળી વ્યક્તિના નિધનથી હું ખૂબ જ દુઃખી અને આઘાત પામ્યો છું. ભારતે જાહેરાત જગતમાં માત્ર એક દંતકથા જ નહીં, પણ એક સાચા દેશભક્ત અને સજ્જન વ્યક્તિ પણ ગુમાવ્યા છે. હવે, ‘મિલે સુર મેરા તુમ્હારા’ સ્વર્ગમાં પણ ગુંજશે.”
અદાણી ગ્રુપના એગ્રો અને ઓઇલ એન્ડ ગેસના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર પ્રણવ અદાણીએ પિયુષ પાંડેના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો. તેમણે લખ્યું, “મારા પ્રિય મિત્ર, પીયૂષ પાંડેના નિધનથી આઘાત લાગ્યો છે, જેમણે ભારતીય જાહેરાત જગતને વૈશ્વિક શક્તિમાં ફેરવ્યું, સર્જનાત્મક પ્રતિભા. તેમના વિચારો ઉદ્યોગનો માપદંડ બન્યા. તેમણે વાર્તાકારોની પેઢીઓને પ્રેરણા આપી. તેમની હૂંફ અને શાણપણની ખૂબ જ ખોટ સાલશે. ઓમ શાંતિ.”
ફિલ્મ નિર્માતા હંસલ મહેતાએ એક X-પોસ્ટમાં પણ લખ્યું, “ફેવિકોલ બંધન તૂટી ગયું છે. જાહેરાત જગત આજે તેની ચમક ગુમાવી ચૂક્યું છે. પીયૂષ પાંડે, તમારી હંમેશા ખોટ સાલશે.”
પીયૂષ પાંડેનો જન્મ 1955 માં જયપુરમાં થયો હતો. તેમના પરિવારમાં સાત બહેનો અને બે ભાઈઓ સહિત નવ બાળકો હતા. તેમના ભાઈ, પ્રસૂન પાંડે, એક ફિલ્મ દિગ્દર્શક છે, જ્યારે તેમની બહેન, ઇલા અરુણ, એક ગાયિકા અને અભિનેત્રી હતી. તેમના પિતા રાજસ્થાન રાજ્ય સહકારી બેંકમાં કામ કરતા હતા. તેમણે દિલ્હીની સેન્ટ સ્ટીફન કોલેજમાંથી ઇતિહાસમાં માસ્ટર ડિગ્રી મેળવી અને 1982 માં ઓગિલ્વી ઇન્ડિયામાં ક્લાયન્ટ સર્વિસિંગ એક્ઝિક્યુટિવ તરીકે જોડાયા, જાહેરાતની દુનિયામાં પ્રવેશ કર્યો.
તેમની પહેલી પ્રિન્ટ જાહેરાત સનલાઇટ ડિટર્જન્ટ માટે લખાઈ હતી. છ વર્ષ પછી, તેઓ ક્રિએટિવ ડિપાર્ટમેન્ટમાં ગયા અને લુના મોપેડ, ફેવિકોલ, કેડબરી અને એશિયન પેઇન્ટ્સ જેવી બ્રાન્ડ્સ માટે ઘણી જાણીતી જાહેરાતો બનાવી. ત્યારબાદ તેમને ક્રિએટિવ ડિરેક્ટર અને પછી રાષ્ટ્રીય ક્રિએટિવ ડિરેક્ટર તરીકે બઢતી આપવામાં આવી. 1994 માં, તેઓ ઓગિલ્વી ઇન્ડિયાના બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સમાં પણ જોડાયા. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ, ઓગિલ્વી ઇન્ડિયાએ સતત 12 વર્ષ સુધી ભારતની નંબર વન એજન્સીનો દરજ્જો પ્રાપ્ત કર્યો.
પિયુષ પાંડેની જાહેરાતો લોકોની યાદોમાં કોતરાયેલી છે. તેમણે એશિયન પેઇન્ટ્સ માટે “એવરી ડે” જાહેરાત બનાવી. તેમણે “ખુશી મેં રંગ લાયે”, કેડબરી માટે “કુછ ખાસ હૈ”, ફેવિકોલ માટે આઇકોનિક “એગ” જાહેરાત અને હચ માટે પગ જાહેરાત જેવી જાહેરાતો બનાવી. તેમણે ભારતીય જનતા પાર્ટી માટે 2014 ની ચૂંટણી સૂત્ર “અબકી બાર, મોદી સરકાર” પણ બનાવ્યું. તેમનું યોગદાન ફક્ત વ્યાપારી જાહેરાતો સુધી મર્યાદિત નહોતું. તેમણે રાષ્ટ્રીય એકતા ગીત “મિલે સુર મેરા તુમ્હારા” લખ્યું હતું અને પોલિયો જાગૃતિ અને ધૂમ્રપાન વિરોધી સહિત અનેક સામાજિક ઝુંબેશમાં સક્રિય ભૂમિકા ભજવી હતી.
પાંડેને તેમના યોગદાન બદલ અનેક પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. તેમને 2016 માં પદ્મશ્રી અને 2024 માં LIA લિજેન્ડ એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમને ક્લિઓ લાઇફટાઇમ એચિવમેન્ટ એવોર્ડ, મીડિયા એશિયા એવોર્ડ્સ અને કેન્સ લાયન્સ સહિત અનેક પ્રતિષ્ઠિત પુરસ્કારો પણ પ્રાપ્ત થયા છે. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ, ઓગિલ્વી ઇન્ડિયાને વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી સર્જનાત્મક કાર્યાલયોમાંના એક તરીકે ઓળખવામાં આવી હતી. તેમની સર્જનાત્મકતા, સ્વયંસ્ફુરિતતા અને ભારતીય જાહેરાતને તેમણે આપેલી દિશા હંમેશા યાદ રાખવામાં આવશે.
