નવી દિલ્હી: કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે શુક્રવારે ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે એક જ નિયમનકાર સ્થાપિત કરવાના બિલને મંજૂરી આપી. નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે એક જ નિયમનકારનો પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો છે. તે યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટ્સ કમિશન (UGC), ઓલ ઈન્ડિયા કાઉન્સિલ ફોર ટેકનિકલ એજ્યુકેશન (AICTE) અને નેશનલ કાઉન્સિલ ફોર ટીચર એજ્યુકેશન (NCTE) નું સ્થાન લેશે.
પ્રસ્તાવિત કાયદાને પહેલા હાયર એજ્યુકેશન કમિશન ઓફ ઈન્ડિયા (HECI) બિલ નામ આપવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ હવે તેનું નામ બદલીને ડેવલપિંગ ઈન્ડિયા એજ્યુકેશન સુપરિન્ટેન્ડન્સ બિલ રાખવામાં આવ્યું છે. યુજીસી નોન-ટેકનિકલ ઉચ્ચ શિક્ષણ પર નજર રાખે છે અને એઆઈસીટીઈ ટેકનિકલ શિક્ષણ પર નજર રાખે છે અને એનસીટીઈ શિક્ષક શિક્ષણ માટે નિયમનકારી સંસ્થા છે.
પ્રસ્તાવિત કમિશન ઉચ્ચ શિક્ષણનું એકમાત્ર નિયમનકાર બનવાનો છે, પરંતુ મેડિકલ અને કાયદા કોલેજો તેના દ્વારા આવરી લેવામાં આવશે નહીં. તેની પ્રસ્તાવિત ભૂમિકાઓ ત્રણ છે: નિયમન, માન્યતા અને વ્યાવસાયિક ધોરણોનું નિર્ધારણ.
નાણાકીય સહાયને ચોથી ભૂમિકા ગણવામાં આવે છે, પરંતુ હાલમાં તેને આ નિયમન હેઠળ લાવવાનો પ્રસ્તાવ નથી. નાણાકીય સહાયની સ્વાયત્તતા વહીવટી મંત્રાલય પાસે રહેવાનો પ્રસ્તાવ છે. HECI ની વિભાવનાની ચર્ચા અગાઉ ડ્રાફ્ટ બિલ તરીકે કરવામાં આવી છે.
ભારતીય ઉચ્ચ શિક્ષણ આયોગ (યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટ્સ કમિશન એક્ટ રદ) બિલ, 2018 નો ડ્રાફ્ટ 2018 માં જ હિતધારકોની ટિપ્પણીઓ અને સૂચનો માટે જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. જુલાઈ 2021 માં કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રી તરીકે કાર્યભાર સંભાળનારા ધર્મેન્દ્ર પ્રધાનના નેતૃત્વ હેઠળ HECI ને કાર્યરત કરવાના નવા પ્રયાસો શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા.
ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે એક જ નિયમનકારની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા, રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ-2020 કહે છે કે ઉચ્ચ શિક્ષણ ક્ષેત્રને પુનર્જીવિત કરવા અને તેને ટકાઉ બનાવવા માટે નિયમનકારી પ્રણાલીમાં સંપૂર્ણ ફેરફાર કરવાની જરૂર છે. નરેન્દ્ર મોદી સરકાર વીમા ક્ષેત્રમાં પણ મોટા ફેરફારો લાવવા જઈ રહી છે.
કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે વીમા ક્ષેત્રમાં વિદેશી સીધા રોકાણ (FDI) ની મર્યાદા 74 ટકાથી વધારીને 100 ટકા કરવાના સુધારા બિલને મંજૂરી આપી. આ સુધારા બિલ સંસદના ચાલુ શિયાળુ સત્રમાં રજૂ કરવામાં આવી શકે છે, જે 19 ડિસેમ્બર સુધી ચાલશે. આ બિલમાં ગ્રાહક હિતોને પણ ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યા છે.
આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં રજૂ કરાયેલા બજેટમાં, વીમા ક્ષેત્રમાં 100% FDI ની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. અત્યાર સુધીમાં, વીમા ક્ષેત્રમાં વિદેશી રોકાણ 82,000 કરોડ સુધી પહોંચી ગયું છે. આ બિલ કાયદો બન્યા પછી, વીમા ક્ષેત્રમાં સ્પર્ધા વધશે, જેનો ફાયદો ગ્રાહકોને મળી શકે છે.
સરકારનો ઉદ્દેશ્ય 2047 સુધીમાં દેશના દરેક નાગરિકને વીમા કવચ હેઠળ લાવવાનો છે. બિલ અનુસાર, વીમા ગ્રાહકોના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે ગ્રાહક સુરક્ષા ભંડોળ બનાવવામાં આવશે. તેનું નામ પોલિસી હોલ્ડર્સ એજ્યુકેશન એન્ડ પ્રોટેક્શન ફંડ રાખવામાં આવશે.
