નવી દિલ્હીઃ ભારતે બાંગ્લાદેશને ઉપલબ્ધ ટ્રાન્સ-શિપમેન્ટ સુવિધા પાછી ખેંચી લીધી છે, કારણ કે તેણે તેના એરપોર્ટ અને બંદરો પર “ગંભીર ભીડ” હોવાનું જણાવ્યું હતું. આ સેવાનો ઉપયોગ કરીને, બાંગ્લાદેશ ભારતીય કસ્ટમ સ્ટેશનોનો ઉપયોગ કરીને ત્રીજા દેશોમાં માલની નિકાસ કરતું હતું. “બાંગ્લાદેશ સુધી લંબાવવામાં આવેલી ટ્રાન્સ-શિપમેન્ટ સુવિધા છેલ્લા કેટલાક સમયથી આપણા એરપોર્ટ અને બંદરો પર નોંધપાત્ર ભીડનું કારણ બની રહી હતી. વિલંબ અને લોજિસ્ટિક્સમાં ઊંચા ખર્ચને કારણે આપણી પોતાની નિકાસ અવરોધાઈ રહી હતી અને બેકલોગ સર્જાઈ રહ્યો હતો. તેથી, 8 એપ્રિલથી આ સુવિધા પાછી ખેંચી લેવામાં આવી છે. જોકે, અમે ભારતીય પ્રદેશ દ્વારા નેપાળ અથવા ભૂટાનમાં બાંગ્લાદેશની નિકાસને અસર થવા દઈશું નહીં,” વિદેશ મંત્રાલય (MEA) ના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે બુધવારે નવી દિલ્હીમાં સાપ્તાહિક મીડિયા બ્રીફિંગ દરમિયાન જણાવ્યું હતું. આ સુવિધા જૂન 2020 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી અને તેને પાછી ખેંચવાનો નિર્ણય નાણા મંત્રાલયના સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ઇન્ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ એન્ડ કસ્ટમ્સ દ્વારા લેવામાં આવ્યો હતો.
સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ઇન્ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ એન્ડ કસ્ટમ્સ (CBIC) દ્વારા 8 એપ્રિલના રોજ જારી કરાયેલ એક નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “29 જૂન, 2020 ના સુધારેલા ફોર્મને તાત્કાલિક અસરથી રદ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. ભારતમાં પહેલાથી જ પ્રવેશેલા કાર્ગોને તે ફોર્મમાં આપેલી પ્રક્રિયા અનુસાર ભારતીય પ્રદેશમાંથી બહાર નીકળવાની મંજૂરી આપી શકાય છે.” ભારત દ્વારા શરૂ કરાયેલી આ સુવિધાનો ઉદ્દેશ્ય ભારતનો ટ્રાન્ઝિટ કોરિડોર તરીકે ઉપયોગ કરીને પ્રાદેશિક જોડાણ વધારવા અને બાંગ્લાદેશ અને ત્રીજા દેશો વચ્ચે વેપારને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. “બાંગ્લાદેશ માટે ટ્રાન્સ-શિપમેન્ટ સુવિધા રદ કરવાનો ભારતનો નિર્ણય PM નરેન્દ્ર મોદીની રાષ્ટ્રીય હિતો અને પૂર્વોત્તર ક્ષેત્રની સુરક્ષા પ્રત્યેની અતૂટ પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ નિર્ણાયક પગલું ભારતની વ્યૂહાત્મક અને આર્થિક પ્રાથમિકતાઓનું રક્ષણ કરવા માટે સરકારના મક્કમ વલણને પ્રતિબિંબિત કરે છે,” આસામના મુખ્ય પ્રધાન હિમંતા બિસ્વા શર્માએ ટ્વિટર પર પોસ્ટ કર્યું.
બાંગ્લાદેશમાં વચગાળાની સરકારના મુખ્ય સલાહકાર મોહમ્મદ યુનુસે તાજેતરમાં ચીનની મુલાકાત દરમિયાન આપેલા વિવાદાસ્પદ નિવેદનો બાદ આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે. તમને જણાવી દઈએ કે અગાઉ મોહમ્મદ યુનુસે બેઇજિંગમાં ટકાઉ માળખાગત સુવિધાઓ અને ઉર્જા પર એક ઉચ્ચ સ્તરીય ગોળમેજી ચર્ચા દરમિયાન કહ્યું હતું કે, “ભારતના સાત રાજ્યો, ભારતના પૂર્વ ભાગને સાત બહેનો કહેવામાં આવે છે. તે ભારતનો ભૂમિગત વિસ્તાર છે. તે વિસ્તાર માટે સમુદ્ર સુધી પહોંચવાનો કોઈ રસ્તો નથી. અમે આ સમગ્ર ક્ષેત્ર માટે સમુદ્રના એકમાત્ર રક્ષક છીએ. તેથી આ એક મોટી શક્યતા ખોલે છે. તે ચીની અર્થવ્યવસ્થાનું વિસ્તરણ હોઈ શકે છે.”
બંને દેશોએ 2023 માં ચિત્તાગોંગ અને મોંગલા બંદરોના ઉપયોગ માટે એક કરાર પર પણ હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, જે ભારતને ઉત્તરપૂર્વ અને મુખ્ય ભૂમિ ભારત વચ્ચે પરિવહન કાર્ગો માટે બાંગ્લાદેશના આ બંદરોની સેવાઓનો લાભ લેવાની મંજૂરી આપે છે અને પરિવહન ખર્ચ અને સમય નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડે છે. ભારતે બુધવારે બાંગ્લાદેશમાં લઘુમતીઓ પર થઈ રહેલા અત્યાચાર અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી અને કહ્યું હતું કે તેને આશા છે કે યુનુસના નેતૃત્વ હેઠળની દેશની વચગાળાની સરકાર હિંસાના ગુનેગારો સામે કડક કાર્યવાહી કરશે. ગયા અઠવાડિયે PM નરેન્દ્ર મોદીએ બેંગકોકમાં BIMSTEC સમિટ દરમિયાન યુનુસ સાથેની મુલાકાત દરમિયાન બાંગ્લાદેશમાં હિન્દુઓ સહિત લઘુમતીઓની સુરક્ષાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો.
