રાષ્ટ્રપતિ દ્રોપદી મુર્મુએ નવી દિલ્હીમાં આયોજિત એક સમારંભમાં 19માં રામનાથ ગોએન્કા એક્સેલન્સ ઇન જર્નાલિઝમ એવોર્ડ એનાયત કર્યા હતા. આ પ્રસંગે બોલતા રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે લોકશાહી માટે મુક્ત અને ન્યાયી પત્રકારત્વના મહત્વને ઓછું આંકી શકાય નહીં. જો નાગરિકો સારી રીતે માહિતગાર ન હોય, તો લોકશાહી પ્રક્રિયાઓ તેમનો અર્થ ગુમાવી દે છે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે, સમાચારોના વ્યવસાય માટે વિચારોથી ભરેલો સમૃદ્ધ ન્યૂઝરૂમ જરૂરી છે. તેમણે સમાચારોની ગુણવત્તા અને ચોકસાઈની ખાતરી કરવા માટે સંશોધન પાંખના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે પત્રકારિતાના આત્મા એવા સમાચાર એકઠા થવાને મજબૂત બનાવવા જોઈએ. તેમણે મીડિયા સંસ્થાઓને જમીનથી રિપોર્ટિંગની સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે વધુ સંસાધનો ફાળવવા વિનંતી કરી.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે અગાઉ, અખબારો અને સામયિકો ગુણાત્મક અહેવાલ અને વિશ્લેષણ પ્રદાન કરવા માંગતા હતા અને વાચકો તેમની નકલો ખરીદતા હતા. વાચકોની પૂરતી સંખ્યાનો અર્થ જાહેરાતકર્તાઓ માટે એક સારું પ્લેટફોર્મ હતું, જેમણે ખર્ચને સબસિડી આપી હતી. તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે તાજેતરના દાયકાઓમાં, જો કે, આ મોડેલને ઘણા હાઇબ્રિડ મોડેલો દ્વારા બદલવામાં આવ્યું છે. તેણીએ જણાવ્યું હતું કે તેમની સફળતા પત્રકારત્વની ગુણવત્તા પરની તેમની અસર દ્વારા માપવી આવશ્યક છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે ભંડોળના માત્ર મર્યાદિત સંખ્યામાં સ્ત્રોતો છે, જે રાજ્ય અથવા કોર્પોરેટ સંસ્થાઓ અથવા વાચક હોઈ શકે છે. પ્રથમ બેના પોતાના ફાયદા અને મર્યાદાઓ છે, પરંતુ વાચકને કેન્દ્રમાં રાખવાનો ત્રીજો વિકલ્પ સૌથી વધુ પસંદગીનો વિકલ્પ છે. તેની એક જ મર્યાદા છે: તે મોડેલને ટકાવી રાખવું મુશ્કેલ લાગે છે.
કન્ટેન્ટ ક્રિએશનના મુદ્દા પર બોલતા રાષ્ટ્રપતિએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે આપણે ટૂંક સમયમાં એવા તબક્કે પહોંચીશું જ્યારે દૂષિત કન્ટેન્ટને દૂર કરવામાં આવશે અને કહેવાતા પોસ્ટ-ટ્રુથ ચલણની બહાર જશે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, તે માટે તકનીકી સાધનો પણ લાગુ કરવામાં આવી રહ્યા છે. તેમણે નાગરિકોને આ મુશ્કેલીઓ વિશે શિક્ષિત કરવા માટે સક્રિય ઝુંબેશ સાથે તે પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવવાની સલાહ આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે ડીપ ફેક અને આર્ટિફિશયલ ઈન્ટેલિજન્સના અન્ય દુરૂપયોગનું જોખમ અમને સમાચારોના આ નિર્ણાયક પાસા વિશે તમામ નાગરિકોને સંવેદનશીલ બનાવવાની ફરજ પાડે છે. યુવા પેઢી, ખાસ કરીને, કોઈ પણ પ્રકારના સમાચાર અહેવાલ અથવા વિશ્લેષણમાં પૂર્વગ્રહ અને કાર્યસૂચિને જોવા માટે શિક્ષિત હોવી જોઈએ.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે એઆઈ વિશ્વને વિક્ષેપિત કરી રહ્યું છે. નવી તકો તેમજ પત્રકારત્વ સહિત ઘણા ક્ષેત્રોમાં નવા પડકારોનું નિર્માણ કરી રહ્યું છે. મશીનોએ અહેવાલોનું સંકલન અને સંપાદન કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. જો કે, તેમનામાં સહાનુભૂતિનો અભાવ છે, જે એક એવું ઘટક હશે જે પત્રકારોને એઆઈને હરાવવામાં મદદ કરી શકે છે. માનવીય મૂલ્યો પર આધારિત પત્રકારત્વ ક્યારેય લુપ્ત થવાનું નથી.
