સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંગઠન CITES દ્વારા જામનગરમાં સ્થિત વનતારાને વિશ્વનું શ્રેષ્ઠ વન્યજીવન સંરક્ષણ કેન્દ્ર જાહેર કર્યું
જામનગર: સંયુક્ત રાષ્ટ્ર (UN) સાથે જોડાયેલી વન્યજીવ સંરક્ષણ સંસ્થા CITES (કન્વેન્શન ઓન ઇન્ટરનેશનલ ટ્રેડ ઇન એન્ડેન્જર્ડ સ્પીસીઝ ઓફ વાઇલ્ડ ફૌના એન્ડ ફ્લોરા) ની સ્થાયી સમિતિની બેઠકમાં ભારતને મોટી સફળતા મળી છે. ઉઝબેકિસ્તાનના સમરકંદમાં આયોજિત CITES ના 20મા કોન્ફરન્સ ઓફ પાર્ટીઝ (COP) માં, સ્થાયી સમિતિ અને સભ્ય દેશોના મોટા ભાગના સભ્યોએ ભારતની સ્થિતિને નિર્ણાયક રીતે સમર્થન આપ્યું છે.
આ પરિણામ રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ (RIL) ના ડિરેક્ટર અનંત અંબાણીના નેતૃત્વ હેઠળના વનતારાના કાનૂની, પારદર્શક અને વિજ્ઞાન આધારિત વન્યજીવન સંભાળ મોડેલનું એક શક્તિશાળી સમર્થન છે. આનાથી વૈશ્વિક ધોરણોનું પાલન અને વિશ્વના સૌથી નૈતિક રીતે સંચાલિત અને વ્યાવસાયિક વન્યજીવન સંરક્ષણ કેન્દ્રોમાંના એક તરીકેની તેની સ્થિતિની પુષ્ટિ થાય છે.
વૈશ્વિક વન્યજીવન પાલનની સમીક્ષા કરવા માટે જવાબદાર CITES સચિવાલયે સપ્ટેમ્બર 2025 માં વનતારાની બે દિવસની મુલાકાત લીધી હતી. આ મુલાકાતમાં વનતારાના ઘેરા, પશુચિકિત્સા પ્રણાલીઓ, રેકોર્ડ્સ, બચાવ કામગીરી અને કલ્યાણ પ્રોટોકોલનું વિગતવાર નિરીક્ષણ શામેલ હતું. 30 સપ્ટેમ્બર 2025ના રોજ સ્થાયી સમિતિને સુપરત કરાયેલા તેના અહેવાલમાં, સચિવાલયે વનતારાને આધુનિક માળખાગત સુવિધાઓ, અદ્યતન પશુચિકિત્સા સંભાળ અને મજબૂત બચાવ અને પુનર્વસન પ્રણાલીઓ સાથે વિશ્વ કક્ષાની, કલ્યાણલક્ષી સંસ્થા તરીકે માન્યતા આપી. અહેવાલમાં એ પણ પુષ્ટિ આપવામાં આવી છે કે વંતારાનું કાર્ય પ્રાણી કલ્યાણ અને સંરક્ષણ પર કેન્દ્રિત છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય તારણો પણ સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા નિયુક્ત સ્પેશિયલ ઇન્વેસ્ટિગેશન ટીમ (SIT) ના તારણો સાથે ગાઢ રીતે મેળ ખાય છે. SIT ની નિમણૂક વનતારા સામેના દરેક આરોપની કાનૂની, નાણાકીય, કલ્યાણકારી અને CITES પરિમાણો પર તપાસ કરવા માટે કરવામાં આવી હતી.
તપાસમાં પુષ્ટિ મળી કે બધા પ્રાણીઓ કાયદેસર રીતે બિન-વાણિજ્યિક હેતુઓ માટે મેળવવામાં આવ્યા હતા, માન્ય આયાત પરમિટ સાથે, અને કોઈ વન્યજીવોની દાણચોરી, મની લોન્ડરિંગ અથવા નાણાકીય અનિયમિતતાઓ થઈ નથી. SIT એ એ પણ શોધી કાઢ્યું કે ‘વનતારા’ સેન્ટ્રલ ઝૂ ઓથોરિટી (CZA) ના નિયમોનું સંપૂર્ણ પાલન કરે છે એટલું જ નહીં પણ તેનાથી પણ આગળ વધે છે. તે ખાનગી સંગ્રહ તરીકે નહીં, પરંતુ એક વાસ્તવિક, આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા પ્રાપ્ત બચાવ, પુનર્વસન અને સંરક્ષણ કેન્દ્ર તરીકે કાર્ય કરે છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય અને રાષ્ટ્રીય સમીક્ષાઓમાંથી નિષ્કર્ષ સ્પષ્ટ છે: વનતારાએ તેના કાર્યના દરેક તબક્કે કાયદેસર, પારદર્શક અને ઉચ્ચતમ વૈજ્ઞાનિક અને નૈતિક ધોરણો અનુસાર કાર્ય કર્યું છે. આ મોટા પાયે વિશ્વ કક્ષાના વન્યજીવ બચાવ અને સંરક્ષણ પ્રદાન કરવાની ભારતની ક્ષમતાની મજબૂત પુષ્ટિ છે.
