ભારત દ્વારા પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદી ઠેકાણાઓનો નાશ અને 4 દિવસના સંઘર્ષ પછી, પાકિસ્તાનના સંરક્ષણ મંત્રી ખ્વાજા આસિફે હવે જાહેરાત કરી છે કે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે 1972નો શિમલા કરાર સંપૂર્ણપણે સમાપ્ત થઈ ગયો છે. પાકિસ્તાનના સંરક્ષણ પ્રધાન ખ્વાજા આસિફે એક પાકિસ્તાની ન્યૂઝ ચેનલને ઇન્ટરવ્યુ આપતાં કહ્યું કે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેનો શિમલા કરાર માત્ર સમાપ્ત થયો નથી, પરંતુ આ કરાર હવે “ડેડ ડોક્યુમેન્ટ” છે.
એટલું જ નહીં, પાકિસ્તાની સંરક્ષણ મંત્રીને કહ્યું કે હવે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેની સ્થિતિ પહેલા જેવી જ છે અને નિયંત્રણ રેખા (LoC) ને હવે યુદ્ધવિરામ રેખા તરીકે ગણવી જોઈએ. ઉપરાંત, શિમલા કરાર સમાપ્ત થયો હોવાનું જાહેર કરતા, પાકિસ્તાની સંરક્ષણ પ્રધાને કહ્યું કે હવે પાકિસ્તાન ભારત-પાકિસ્તાન વિવાદને દ્વિપક્ષીય રીતે નહીં પણ બહુપક્ષીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ઉઠાવી શકે છે.
ભારત પાસે એક શાનદાર તક
22 એપ્રિલે પહેલગામ હુમલા પછી, ભારતે સિંધુ જળ સંધિ બંધ કરી દીધી હતી, ત્યારબાદ પાકિસ્તાને તે સમયે શિમલા કરાર સ્થગિત કરી દીધો હતો, પરંતુ હવે પાકિસ્તાનના સંરક્ષણ પ્રધાને તેમના નવા નિવેદનમાં કહ્યું છે કે શિમલા કરાર સંપૂર્ણપણે સમાપ્ત થઈ ગયો છે. જોકે, શિમલા કરાર સમાપ્ત કરવાની જાહેરાતની સૌથી પ્રતિકૂળ અસર પાકિસ્તાન પર જ પડશે કારણ કે ૧૯૭૧ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ દરમિયાન, પાકિસ્તાને કાશ્મીરના ચુંબ શહેર પર કબજો કરી લીધો હતો જે આઝાદી પછીથી ભારતનો ભાગ હતો. 1972ના શિમલા કરાર હેઠળ શહેર પર પાકિસ્તાનનું નિયંત્રણ જાળવી રાખવામાં આવ્યું હતું.
સુરક્ષાની દૃષ્ટિએ ચુંબ ક્ષેત્ર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે
સુરક્ષાની દૃષ્ટિએ ચુંબ ક્ષેત્ર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે અને 1949ના યુદ્ધવિરામ કરાર હેઠળ પણ ચુંબ ભારતનો ભાગ હતો પરંતુ 1965ના યુદ્ધ દરમિયાન પાકિસ્તાને ચુંબ પર કબજો કરી લીધો હતો. યુદ્ધ પછી, ચુંબ ફરીથી ભારતીય નિયંત્રણ હેઠળ આવ્યું, પરંતુ 1971 માં પાકિસ્તાને ફરીથી ચુંબ પર કબજો કર્યો અને આ વખતે, 1972ના શિમલા કરાર હેઠળ, પાકિસ્તાને તેના પર નિયંત્રણ મેળવ્યું અને પાકિસ્તાને ચુંબનું નામ બદલીને ઇફ્તિકારાબાદ પણ રાખ્યું. ઉપરાંત, પાકિસ્તાને કબજો મેળવ્યા પછી ચુંબમાં રહેતા પરિવારો ભારતમાં સ્થળાંતર કરી ગયા.
પાકિસ્તાનના સંરક્ષણ પ્રધાનનો દાવો
આજે, ચુંબ પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીરનો એક ભાગ છે, પરંતુ જે રીતે પાકિસ્તાનના સંરક્ષણ પ્રધાને દાવો કર્યો હતો કે 1972નો શિમલા કરાર સમાપ્ત થઈ ગયો છે અને તે મૃત દસ્તાવેજ છે, ભારતીય સેના પાસે ચુંબને ફરીથી ભારતમાં ભેળવવાનો વિકલ્પ છે. ૧૯૭૨ના શિમલા કરારમાં, ભારતને ચોરબત ખીણની 883 ચોરસ કિલોમીટર જમીન અને કુલ 4 ગામો પણ મળ્યા, જે આજે લેહ-લદ્દાખ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશનો એક ભાગ છે.
